ކަރުނައިގެ މުތީ (5)

(27 ޖަނަވަރީ 2011، ބުރާސްފައްޗާ ގުޅޭ)

ތަރުޖަމާ ކުރީ: މުޙަންމަދު ޝާހިދު ޙަލީމު (2002)

ޚުއްރަމް ކަން ހުރި ގޮތް ބެއްލެވުމަށްފަހު، ޝެހެންޝާހަށް ދެންނެވިއެވެ. "ދުޝްމަނުންގެ ލަޝްކަރުގެ ބާރު ކުރިއާ އަޅާ ބަލާ އިރު އެތައް ގުނައެއް އިތުރު. އެ މީހުން ވަނީ ބުރުހާން ޕޫރު ވެސް ވަށައިލާފަ. މި ކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުގެ އެދުމެއް އެބަ އޮތް. ރާނާ ސާންގާގެ ހަނގުރާމައިގަ ޙަޟްރަތު ފިރްދައުސް މަކާނީ (ޡަހީރުއްދީން މުޙަންމަދު ބާބަރު) ރާފޮދު ހިއްޕެވުމުން ތައުބާވެވަޑައިގަތް. ހުސް ޠާހިރުވަންތަ ﷲ އެމަނިކުފާނުގެ ދުޢާ އިޖާބަކުރައްވާ، އެމަނިކުފާނަށް ފަތަޙަ ދެއްވި. އަޅުގަނޑު ބޭނުން ވަނީ އެ ގޮތަށް އަޅުގަނޑު ވެސް ރާބުއިމުން ތައުބާވެ،ﷲއަށް ދުޢާ ދަންނަވައިގެން ފަތަޙަ ހޯދަން."

ޖަހާން ގީރް ވަގުތުގެ މަޞްލަޙަތަށް ބައްލަވައިފައި ޝެހެޒާދާގެ އެ ޚިޔާލުފުޅާ އެއްބަސްވެވަޑައިގަތެވެ. އަދި އެމަނިކުފާނަށް ތައުބާވެވަޑައިގަތުމުގެ ހުއްދަ ދެއްވިއެވެ. ޝެހެޒާދާ، ޗަންބަލް ކޯރުގެ އައްސޭރީގައި ފޭލިގެ ޖެއްސެވި ދުވަހަކީ އެ މަނިކުފާނުގެ ތޭވީސް ވަނަ އުފަންދުވަހެވެ. އުފަންދުވަސް ފާހަގަކުރެއްވުން އޮތީ ވަރަށް ފުރިހަމައަށެވެ. އުފަލާއި މަޖަލުގެ އެ ޙަފުލާގައި ޝެހެޒާދާ ހުރިހައި ރާއެއް ޗަންބަލް ކޯރަށް އަޅައިލުމަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ.

އަމުރު ކުރެއްވި ގޮތަށް ޢަމަލުކުރެވުނެވެ. ރާ، ކޯރުގެ ފެނާ އެކުގައި އޮޔާދިޔައެވެ. ރާފޭލިގޭގައި ހުރި ރާއަޅާ ރަން ރިހީގެ ކަންވާރުތައް ހަލާކުކޮށް، ބޭނުންޖެހިފައި ވާ މީހުންނަށް ބަހައިލެވުނެވެ. ޝެހެޒާދާ ހަމަ އެ ވަގުތު މުމްތާޒު މަޙެލަށް ސިޓީއެއް ލިއުއްވައި، ހަލާކުކޮށްލައިފައިވާ ކަންވާރެއްގެ އެތިކޮޅަކާއެކު ފޮނުއްވިއެވެ. އެ ސިޓީގައި ލިއުއްވިއެވެ.

މީގެ އަށް އަހަރު ކުރިން މަންމާފުޅު، މާތް މަލިކާ، ބައްޕާފުޅު މެދުވެރިކުރައްވައި، އަޅުގަނޑު ޖެއްސުވި ދަންތުރަ މިއަދު އަބަދުގެ އަބަދަށް ކޯރަށް ބައްސައިލައިފީމެވެ. ކުރިން އަޅުގަނޑު ފުނޑުފުނޑުކޮށްލަނީ ވައުދެވެ. މިއަދު ފުނޑުފުނޑުކޮށްލީ ރާއަޅާ ކަންވާރުތަކެވެ. އަޅުގަނޑުގެ އަޒުމަށް ދުވަހަކު ވެސް ގުޑުމެއް ނާރާތޯ ދުއާކޮށްދެއްވާށެވެ.

މުމްތާޒު މަޙެލް އެ ސިޓީ ވިދާޅުވެފައި، އަދި ރާކަންވާރުގެ އެތިކޮޅު ފެނިވަޑައިގެންފައި، އުފާފުޅުން ފޮޅިވަޑައިގަތެވެ. އެކަމަނާ ހަމަ އެ ވަގުތު ޝުކުރުގެ ދެ ރަކުޢަތް ކުރެއްވިއެވެ. ދެން ޖަވާބުގައި ސިޓީއެއް ލިއުއްވިއެވެ.  ޢިއްޒަތް ދެއްވަނީ ނިކަމެތިކަމުން ފަސްބައި ސަލާމަތްކުރާނޭ ގޮތް ދަންނަ މީހުންނަށެވެ. މަނިކުފާނުގެ ކިބައިގައި ހުރި މި ރަނގަޅުކަން މަނިކުފާނު ޝާހީ ތަޚުތާ ހަމައަށް ގެންދާނެއެވެ. އަޅުގަނޑު ދެކެމުން މި ގެންދަނީ، މަނިކުފާނު ވައުދުކުރެއްވި ރީތި، ފުރިހަމަ ގަނޑުވަރުގެ ފަނޑު ހިޔަންޏެކެވެ.

މުމްތާޒު މަޙެލްގެ އެ ހުވަފެންފުޅު އަދި އޮތީ ޙަޤީޤަތަކަށް ވުމާ ވަރަށް ދުރުގައެވެ. ޖަހާން ގީރު، ޝެހެޒާދާ ދެކުނުގެ ހަނގުރާމައަށް ފޮނުއްވި އިރު ފޮނުއްވީ ޝާހް ޖަހާންގެ ލަގަބު ދެއްވައިފައެވެ. އެ ލަގަބަކީ ރަސްކަލެއްގެ އިއްޒަތާ ގުޅޭ ލަގަބެކެވެ. އެހެންކަމަށް ވީ ނަމަވެސް އޭރު ވެސް ޤައުމުގެ ސިއްރާއި ފައުޅުގެ ވެރިޔަކީ މަލިކާ ނޫރު ޖަހާނެވެ. ޝާހް ޖަހާން ދެކުނުގެ ހަނގުރާމަ ފަތަޙަކުރެއްވުމަށްފަހު މާންޑޫއަށް ވަޑައިގެންފައި ޖަހާން ގީރަށް ސިޓީއެއް ފޮނުއްވިއެވެ. އެ ސިޓީގައި އެދިވަޑައިގެންފައި އޮތީ ދޫލް ޕޫރުގެ ބިން އެމަނިކުފާނަށް ދެއްވުމަށެވެ. އެއަށްފަހު އެމަނިކުފާނުގެ ނޯކަރުން އެ ބިމަށް ފޮނުއްވިއެވެ. ނަމަވެސް އެ ސިޓީ ޖަހާން ގީރަށް ލިބިވަޑައިގަތުމުގެ ކުރިން މަލިކާ އެ ބިން އެކަމަނާގެ ދަނބިދަރިކަލުން ޝެހެރިޔާރަށް ވަނީ ދެއްވައިފައެވެ. ޝެހެރިޔާރުގެ ފަރާތްޕުޅުން ޝަރީފުލްމަލިކު އެ ބިމުގައި ހުންނެވިއެވެ. ޝާހް ޖަހާންގެ ނާއިބު އެ ބިމަށް ވަޑައިގަތުމުން ދެ ބޭފުޅުންގެ މެދުގައި ހަނގުރާމަ ހިނގައިފިއެވެ. މި ހަނގުރާމައިގައި ޝަރީފުލްމަލިކުގެ އެއް ލޯފުޅަށް ދުންޏެއް ހެރި އޭނާގެ އެއް ލޯފުޅު ހަލާކުވިއެވެ. މާތް މަލިކާއަށް ހަމަނުޖެހުމުގެ އަލިފާންގަނޑު ބޮޑަށް ރޯކޮށް ޖަހާން ގީރު ޝާހް ޖަހާނާ ދެކޮޅުވެރި ކުރުއްވުމަށް ރަނގަޅު ދަނޑިވަޅެއް ލިބިވަޑައިގަތެވެ.

ޝާހް ޖަހާން މި ހަމަނުޖެހުން ނައްތައިލެއްވުމަށް މަޢާފުގެ ސިޓީއަކާއެކު އެމަނިކުފާނުގެ ނާއިބު އަފްޟަލް ޚާން، ޖަހާން ގީރުގެ އަރިހަށް ފޮނުއްވިއެވެ. އެކަމަކު މަލިކާ އޭރު ވަނީ ރަނގަޅަށް އަލިފާން ރޯކުރައްވައިފައެވެ. އެކަމަނާ ޖަހާން ގީރަށް ވިސްނަވައިދެއްވައިފައި ވަނީ ވިދިވިދިގެން ލިބިވަޑައިގަތް ފަތަޙަތަކުގެ ސަބަބުން ޝާހް ޖަހާން ވަނީ ބޮޑާފުޅުވެފައިކަމަށާއި، ޝެހެންޝާހުގެ އަމުރުފުޅަށް ޝެހެރިޔާރަށް އެރުވި ބިމުގެ މައްޗަށް އެމަނިކުފާނު ގަދަބާރުން ވެރިވެވަޑައިގެންފިކަމުގައާއި، ޝެހެޒާދާއިން މި ގޮތަށް ބަޣާވާތް ފަށްޓަވަމުން ވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް ތާރީޚު ހެކިވާ ކަމުގައެވެ.
 
އެ ވަގުތު އާޞިފު ޚާން އޭނާގެ ދަނބިދަރިކަލުންގެ ކުށެއް ނެތްކަން ދެއްކެވުމަށް ކުރެއްވެން ހުރި ހުރިހައި މަސައްކަތްޕުޅެއް ކުރެއްވިއެވެ. އެކަމަކު މަލިކާގެ ޖާދޫ ވަނީ ޖަހާން ގީރުގެ އިސްތަށިފުޅަށް ސަވާރުވެފައެވެ. ދަނބިދަރިކަލުންނާ އެއްކޮޅަށް ޖެހިވަޑައިގަތުމުގެ ނަތީޖާއަކަށް ވީ މަލިކާ އާޞިފު ޚާނުގެ ދުޝްމަނަކަށް ވެވަޑައި ގަތުމެވެ. ޖަހާން ގީރް، މަހާބަތު ޚާނަށް އައުމަށް އެންގެވިއެވެ. މަހާބަތު ޚާނަކީ އާޞިފު ޚާނުގެ ދުޝްމަނެކެވެ. އަދި ޝާހް ޖަހާނަށް ވެސް އިޚްލާޞްތެރި މީހެއް ނޫނެވެ. މަހާބަތު ޚާން ކާބުލްގައި ހުރެފައި ލިޔުނެވެ. އާޞިފު ޚާން މަނިކުފާނުގެ އަރިހުގައި ހުރިހައި ހިނދަކު އަޅުގަނޑު ތިޔަ ތަނަށް ދިޔުމަކީ ވެވޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ޝާހް ޖަހާންގެ ބާރު ކަނޑުވައިލައްވަން ބޭނުންފުޅު ނަމަ އާޞިފު ޚާނަށް ބަންގާލް ބެލެހެއްޓެވުން ހަވާލުކުރައްވައިފައި އެ ތަނަށް ފޮނުއްވާށެވެ. އޭރުން އަޅުގަނޑު ޚިދުމަތް އަދާކުރުމަށް ހާޒިރުވާނަމެވެ.

ޖަހާން ގީރް މަހާބަތު ޚާނުގެ އެދުމާ އެއްގޮތްވާ ގޮތުގެ މަތީން އާޞިފު ޚާން ޚަޒާނާ ގެނައުމުގެ ބަހަނާގައި އާގަރާއިން ފުރުވައިލެއްވިއެވެ. އަދި ޝާހް ޖަހާނުގެ ބިންތަކުގެ ތެރެއިން ދޯއާޕޭ ބިން އެ މަނިކުފާނުގެ ކިބައިން ވަކިކޮށް ޝެހެރިޔާރަށް އެރުވުމަށް ވިދާޅުބަސްފުޅު އިއްވެވިއެވެ. ޝާހް ޖަހާނަށް މި ޚަބަރު ލިބިވަޑައި ގަތުމުން ބައްޕާފުޅުގެ ހިތްޕުޅުން ނުރުހުންފުޅު ދުރު ކުރެއްވުމަށް ލަޝްކަރާ އެކު ލާހޫރާ ދިމާއަށް ފުރާވަޑައި ގަތެވެ. ޖަހާން ގީރަށް މި ޚަބަރު އެރުވުނީ ޝެހެޒާދާ އެހައި ބޮޑު ލަޝްކަރަކާ އެކު އެ ވަޑައިގަންނަވަނީ ޙަމަލާދެއްވަން ކަމުގައެވެ. އެމަނިކުފާނު ލާހޫރުން އާގަރާއަށް ވަޑައި ގަތެވެ. އެއަށްފަހު ޝެހެޒާދާއާ ޚިލާފަށް ތައްޔާރު ކުރެއްވި ލަޝްކަރުގެ ކޮމާންޑަރުކަން މަހާބަތު ޚާނަށް ދެއްވިއެވެ.
 
ޝާހް ޖަހާން ކޯޓިލާމޭވާޓަށް ވަޑައިގެން، ރާޖާ ބަކުރުމާ ޖީތާއި ދާރާބު ޚާނާއި އެމަނިކުފާނުގެ އެހެނިހެން އަމީރުން މަހާބަތު ޚާނާ ދެކޮޅަށް ނެރުއްވިއެވެ. ހަނގުރާމަ ފެށުމުން، ދެ ފަރާތުގެ ސިފައިން ހިތްވަރުގަދަކަމާއި ފިރިހެންކަމުގެ ނަމޫނާ ދައްކާން ފެށިއެވެ. މި ހަނގުރާމައިގައި ޝާހް ޖަހާންގެ ލަޝްކަރު ގަދަ ވަމުން އައެވެ. އެކަމަކު ގަދަ ވޭވޭ އޮވެފައި މަންޒަރު ބަދަލުވިއެވެ.
 
ވީ ގޮތަކީ ޝާހް ޖަހާނުގެ ކޮމާންޑަރު ބަކުރުމާ ޖީތު ހިތްވަރުފުޅާއެކު ހަނގުރާމަކުރައްވަމުން، ޝާހީ ލަޝްކަރު ފިސްކުރައްވަމުން، މަރުވާން ކައިރިވެފައިވާ މީހެއްގެ ގާތުން ވަޑައިގަތެވެ. އޭރު އެ މީހާގެ އަތުގައި ބަޑިއެއް އޮތެވެ. އޭގެ ފަލީތާ އޮތީ ރޯކޮށްލައިފައެވެ. ރާޖާ ބަކުރުމާ ޖީތު އެ ހިސާބަށް ވަޑައިގަތީ ބަޑި ގޮވީއެވެ. ވަޒަން ދިޔައީ އެމަނިކުފާނުގެ މޭފުޅު ފޫއަޅުވައިލައިފައެވެ. އެމަނިކުފާނު ހަމަ އެ ވަގުތު އަވަހާރަވީއެވެ. އެ ރާޖާއަކީ ޝެހެޒާދާގެ ޚާއްޞަ ފަހުލަވާނެކެވެ. ނުހަނު ވިސްނުންފުޅު ތޫނު ކޮމާންޑަރެކެވެ. އެމަނިކުފާނު ހަމަ އަވަހާރަވުމާއެކު ލަޝްކަރުގެ ހިތްވަރު އެލުނެވެ. ލަޝްކަރުގެ ތަރުތީބު ގެއްލުނު ތަން ޝާހް ޖަހާނަށް ފެނިވަޑައިގަތުމުން ފިޔަވަޅުފުޅުމަތީ ސާބިތުވެވަޑައިގެންނެއް ނުހުންނެވުނެވެ. މަޖުބޫރުވެ ވަޑައިގަންނަވައިގެން މައިދާން ދޫކުރައްވައި މާންޑޫއާ ދިމާއަށް ވަޑައިގަތެވެ.

މަހާބަތު ޚާން އެމަނިކުފާނުގެ ފަސްފަހަތްޕުޅުން ދިޔައެވެ. ޝާހް ޖަހާން މާންޑޫއަށް ވަޑައިގެންފައި ރުސްތުމް ޚާން ލަޝްކަރުގެ ކޮމާންޑަރަކަށް ހެއްދެވިއެވެ. އެކަމަކު ޝާހް ޖަހާނުގެ ނަސީބުފުޅުގައި އޭރު އަދި ލިޔެވިފައި އޮތީ ނާކާމިޔާބާއި ޒަމާނުގެ ބޮނޑިތަކެވެ. ރުސްތުމް ޚާން ޣައްދާރުވެ މަހާބަތު ޚާނާ ގުޅުނެވެ. ޝާހް ޖަހާން ނަރްބަދާކޯރު ކަޑައްތުކުރައްވައި އަނެއް ފަރާތަށް ވަޑައިގަތެވެ. ދެން ހުރިހައި ދޯނިތައް އެ ފަރާތަށް އެއްކުރައްވައި ޝާހީ ލަޝްކަރުގެ މަގު ބަންދުކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު، އަސީރު ކިއްލާއަށް ވަޑައިގެން، މަހާބަތު ޚާނާ ޞުލްޙައިގެ ވާހަކަދެއްކެވުމަށް އެ ކިއްލާގެ ޚާންޚާމާން އެއްބަސްކުރުއްވިއެވެ. ޚާންޚާމާން ޤުރްއާން މަޖީދު ގަންދެއްވައި ހުވާކުރައްވައިފައި، ދެ ފަރާތް ޞުލްޙަ ކުރެއްވުމަށް ފުރިހަމަ އީމާންތެރިކަމާއެކު މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވާނޭ ކަމުގައި ވިދާޅުވިއެވެ. އޭނާ ނަރްބަދާކޯރު ހުރަސްކުރައްވައި މަހާބަތު ޚާންގެ ފަޅިއަށް ވަޑައިގަތް ރޭ ޖަހާން ގީރުގެ ލަޝްކަރުގެ ބައެއް ސިފައިން ޝާހްޖަހާންގެ ލަޝްކަރުގެ ސިފައިން ޣާފިލުވެފައި ތިބި ތަން ދެކެ ނަރްބަދާގެ އައްސޭރީގެ މަގު ހުޅުވައިލިއެވެ. ޖަހާން ގީރުގެ ލަޝްކަރު ގަދަވާ ތަން ފެނިވަޑައިގަތުމުން ޚާންޚާމާން ހުވާ އުވައިލައްވައި މަހާބަތު ޚާންގެ ލަޝްކަރާ ގުޅިވަޑައި ގަތެވެ.

ޝާހް ޖަހާން ހިތްޕުޅުދަތިވެގެން ދެކުނަށް ދަތުރުފެށްޓެވިއެވެ. ދަތުރުމަތީގައި ކިތަންމެ އަމީރުންނަކާއި، އޮފިސަރުންނަކާއި، ނޯކަރުންނެއް އެމަނިކުފާނާ ވަކިވެވަޑައިގަނެ، އެމަނިކުފާނުގެ ހިތްޕުޅު ހަލާކުކުރިއެވެ. ކޮންމެ ފިޔަވަޅުފުޅަކާއެކު އެމަނިކުފާނަށް ކޮންމެވެސް މުސީބާތަކާ ކުރިމަތިފުޅުވެއެވެ. ވަގުތު ދިޔައީ ބަދަލުވަމުންނެވެ. ބައިވެރީންގެ މިޒާޖު ދިޔައީ ބަދަލުވަމުންނެވެ. މޫސުން ދިޔައީ ބަދަލުވަމުންނެވެ. ބައެއް ފަހަރު ތުރުތުރު އަޅުވައިލާ ފަދަ ފިނީގައެވެ. އަނެއްބައި ފަހަރު އަލިފާން ކަހަލަ އަވީގައެވެ. އަދި އަނެއްބައި ފަހަރު ވާރޭގެ ތޫފާނުގައި ވަޒަނެއް ނެތް މީހުން ފަދައިން އެއް ތަނުން އަނެއް ތަނަށް ދަތުރުކުރެއްވުމުގައެވެ.
 
ލޯތްބެއް، އެހީތެރިކަމެއް ނެތް މާޔޫސްކަމުގެ އެ ފަދަ ދުނިޔެއެއްގައި މުމްތާޒު މަޙަލްގެ ލޯބިފުޅު އެމަނިކުފާނުގެ ހިތްޕުޅުގައި އައު އުންމީދާއި އައު ހިތްވަރުފުޅު އުފައްދުވައެވެ. އެ ދުވަސްކޮޅު ރާޙަތެޖާން އިންނެވީ ބަންގާލްގައެވެ. އާޞިފް ޚާން އާގަރާއިން ފުރާވަޑައިގެންނެވި އިރު ފުރާވަޑައިގަތީ ދަރިކަނބަލުންނާއި އެކަމަނާގެ ތުއްޕުޅު ބޭފުޅުން ގޮވައިގެންނެވެ. ޝާހް ޖަހާން ގަސްތުކުރެއްވީ ބަންގާލަށް ވަޑައިގެން ވަރުބަލިފުޅުކަން ދުރުކޮށްލެއްވުމަށެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ އަނބިކަނބަލުންގެ ލޯބިން ފުރިފައިވާ އަތްޕުޅުގެ ތެރޭގައި ދުވަސްކޮޅަކު އަރާމުކޮށްލެއްވުމަށެވެ. އެއަށްފަހު އަލުން އާ ލަޝްކަރެއް އެއްކުރެއްވުމަށެވެ.
 
މި ގޮތަށް ގަސްތުކުރައްވައި އެމަނިކުފާނު އަޅީސާއާ ދިމާއަށް ދަތުރުކުރެއްވިއެވެ. މަލިކާ ނޫރު ޖަހާނަށް މި ޚަބަރު ލިބިވަޑައިގަތުމުން ބަންގާލްގެ ދާއިމީ ގަވަރުނަރު، އެކަމަނާގެ ބޮޑުބޭބޭފުޅު އިބްރާހީމް ޚާނަށް ޝާހް ޖަހާންގެ މަގަށް ހުރަސްއެޅުއްވުމަށް އެންގެވިއެވެ. އަދި އެމަނިކުފާނުގެ ވަސް އަބަދަށް ފޮހެލެއްވުމަށް އެންގެވިއެވެ. އިބްރާހީމް ޚާން އަޅީސާގެ ރަށެއް ކަމުގައިވާ ކަޓަކްގެ ވެރިޔާ އަޙްމަދު ބޭގް ޚާނަށް ޝެހެޒާދާ ކުރިއަށް ވަޑައި ގަތުން ހުއްޓުވުމަށް އެންގެވި އެވެ. ދެން ޝެހެޒާދާ އެ ހިސާބުން މަގު ބަދަލުކުރައްވައި މަޗްލީ ޕަޓަނަށް ވަޑައިގަތެވެ.
 
ޝެހެންޝާހް ޖަހާން ގީރާއި، މަލިކާ ނޫރު ޖަހާނާއި، މަހާބަތު ޚާން ހަތަރު ފަރާތުން ޝާހް ޖަހާނުގެ މަގަށް ހުރަސް އަޅުއްވަނީއެވެ. އެމަނިކުފާނު މި ވަގުތު ބޭނުންފުޅު ވަނީ ސިޔާސަތާ ދުރަށް އެމަނިކުފާނުގެ ޙަޔާތުގެ ބައިވެރިޔާގެ އަތްޕުޅުގެ ތެރެއަށް ވަޑައިގަންނަވާށެވެ. އެކަމަކު ލޯބީގެ ދޮރު ވެސް އެމަނިކުފާނަށް ދަނީ ބަންދުކުރެވެމުންނެވެ. އެ ފަދަ ވަގުތުގައި މަޗްލީ ޕަޓަންގެ ރަސްގެފާނު ޤުޠުބުލްމަލިކު ސާބިތުކޮށްދެއްވީ ވަފާތެރިކަމުގެ ހެއްކެވެ. އެރަސްގެފާނު، ރަށުން ބޭރުކޮށްލެވިފައި ވާ، ޙާލުކޮޅު ދެރަވެފައި ވާ ޝެހެޒާދާގެ ހިތްޕުޅު ހަމަޖައްސަވައިދެއްވިއެވެ. ހިތްވަރުފުޅު އެރުވިއެވެ. ޝެހެޒާދާގެ ސަވާރީ ދާ ކޮންމެ ތާކުން ވެސް އެމަނިކުފާނަށް ޚިދުމަތްއަރުވައި، ފުރާނަ ޤުރްބާންކުރުމުގެ ފުރިހަމަ ޙައްޤު އަދާކުރުމަށް އެ ރަސްގެފާނުގެ އަމުރުފުޅުގެ ދަށުގައި ތިބި މީހުންނަށް އެންގެވިއެވެ.
 
ޝާހް ޖަހާން އެ ތަނުން އަނެއްކާ ވެސް ހިތްވަރުގަދަ ސިފައިންގެ ލަޝްކަރަކާ އެކު ކުރިއަށް ވަޑައިގަތެވެ. ކަޓަކްގެ ވެރިޔާ އަޙްމަދު ބޭގް ޚާން އެމަނިކުފާނުގެ މަގު ބެއްދުމަށް މަސައްކަތްޕުޅުކުރެއްވިއެވެ. އެކަމަކު އޭނާ ހަނގުރާމައިން ބަލިވެވަޑައިގެން ސީދާ ބަންގާލަށް، އިބްރާހީމް ޚާނުގެ އަރިހަށް ވަޑައިގަތެވެ. އެ ތަނުން އާޞިފު ޚާނަށާއި މުމްތާޒު މަޙަލަށް، ޝާހް ޖަހާން ތަކުރާރުކޮށް ނާކާމިޔާބާ ކުރިމަތިފުޅުލެއްވުމަށް ފަހުގައި ވެސް އަލުން އައު ލަޝްކަރަކާއި އައު ހިތްވަރުފުޅަކާ އެކު ކުރިއަށް ވަޑައިގަންނަވާ ޚަބަރު ލިބިވަޑައިގަތެވެ.
 
އިބްރާހީމް ޚާން ހަތިޔާރާއި، ނަވާއި، އެތާއި، ލަޝްކަރު ތައްޔާރުކުރައްވައި ހަނގުރާމައަށް ނުކުމެވަޑައި ގަތެވެ. އެމަނިކުފާނު ނުކުމެވަޑައިގަތުމުން އާޞިފު ޚާން އެމަނިކުފާނުގެ ދަނބިދަރިކަލުންނަށް ޖަހާން ގީރް ނަގަރް (ޑާކާ) އަށް ވަޑައިގެންނެވޭނޭ މަގު ތަނަވަސްކޮށްދެއްވިއެވެ. ޝާހް ޖަހާން ކަނޑުގެ މަގުން ޖަހާން ގީރް ނަގަރުގެ ޝާހީ ގަނޑުވަރަށް ޝާހް ބާނޫގެ އަރިހަށް ވަޑައިގަތެވެ.
 
ވަކިވެވަޑައިގެންފައި ވާތާ އެތައް ދުވަހެއް ވެފައި ވާ ދެ ބޭފުޅުން އަލުން ބައްދަލުވެވަޑައިގަތެވެ. ޝާހް ބާނޫއަށް އެކަމަނާގެ ހިތްޕުޅާއި ފުރާނަފުޅުގެ ވެރިޔާ އެ ގޮތަށް ބަރުބާދުވެވަޑައިގެންފައި ވާ ޙާލުކޮޅުގައި ފެނިވަޑައިގަތުމުން ބާރަށް ކީރިތިފުޅު ކުރައްވާން ފެއްޓެވިއެވެ. ޝެހެޒާދާ ލޯބިފުޅާއެކު އެކަމަނާ، އަތްޕުޅުގެ ތެރެއަށް ލައްވައިފައި ވިދާޅުވިއެވެ.
 
"ރާޙަތެޖާން! ރަސްރަސްކަލުންނަށް ވެސް ނުރަނގަޅު ވަގުތު އަންނަ ވާހަކައަކީ ކިހާ ވަރެއްގެ ތެދު ވާހަކައެއް ތޯ؟ އަޅުގަނޑަށް ނާކާމިޔާބާ މި ބައްދަލުވަނީ ކަމަނާގެ މޫނުފުޅު ނުފެންނަތާ ގިނަ ދުވަސް ވެގެން ކަން ނޭނގެ. ލޯބީގެ އެހީތެރިކަމަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު އެހީތެރިކަން. މި ދިގު ހަނގުރާމައިގާ ގާތް މީހުނާ ދުރު މީހުން ވަކިވެ ދިޔުމަށް ފަހު، މި ބިންމަތީގާ އަޅުގަނޑުގެ އެހީތެރިއަކަށް ވީ ހަމައެކަނި ކަމަނާގެ ލޯބި. އަޅުގަނޑު އަޅީސާގެ މަގުން ކަމަނާގެ އަރިހަށް އައުމަށް ހަމަ ނިންމުމުން ކުއްލިއަކަށް ނަސީބު ހޭލައިފި. އަޙްމަދު ބޭގް ޚާން ބަލިކޮށް އަޅީސާ ފަތަޙަވެއްޖެ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އިބްރާހީމް ޚާން ވެސް ބަލިފުޅުވެގެން އޭނާގެ ބޮޑުބޭބެކޮއްކޮ ނޫރު ޖަހާނުގެ އަރިހަށް ވަޑައިގެންފާނެ."

ޝާހް ބާނޫ ވިދާޅުވިއެވެ. "އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުއްވާ ކޮންމެ ފިޔަވަޅުފުޅަކާ އެކުގައި ވެސް ކާމިޔާބު، މަނިކުފާނުގެ ފައިންޕުޅުގައި ބޮސްދޭނެ. އަޅުގަނޑުގެ ލޯތްބާ ހެޔޮ ދުޢާތައް އަބަދު ވެސް މަނިކުފާނާ އެކުގަ ވާނެ."

"ހަމަ އެކަނި ދުޢާއެއް ނޫން. ކަމަނާ ވެސް އަބަދު ވެސް އަޅުގަނޑާ އެކުގަ ވާނެ. އަޅުގަނޑުގެ ހިތްވަރު، ޒުވާންކަމުގަ ދެމިހުންނަނީ ކަމަނާގެ ލޯބިން. އަޅުގަނޑު ކަމަނާއާ ވަކިވެއްޖެ ނަމަ މުޅި ދުނިޔެ ވެސް އަޅުގަނޑާ ވަކިވާކަން އަޅުގަނޑު ތަޖުރިބާކޮށްފިން. ރާޙަތެޖާން! ދެން އަޅުގަނޑުމެން ވަކިނުވާން ވަޢުދުވެވަޑައިގަންނަވާ!"

އެ ދެ ބޭފުޅުން ވަޢުދުތަކާއި ހުވާތަކުން ބެނދެވިވަޑައިގަންނަވާން ފެށިއެވެ. ރާޙަތެޖާނުގެ ލޯބިފުޅު މި ލިބިވަޑައިގަތީ އެތައް ދުވަހަކަށް ފަހުން ކަމަށް ވީތީ ޝެހެޒާދާ ގަނޑުވަރުން ބޭރަށް ފިޔަވަޅުފުޅެއް ނާޅުއްވައެވެ. އެމަނިކުފާނު ރަނގަޅަށް ތަމްރީނުވެފައިވާ ފުރިހަމަ ލަޝްކަރެއް، ޢަބްދު ޚާން ފީރޯޒް ޖަންގުގެ ކޮމާންޑަރުކަމުގެ ދަށުގައި، އިބްރާހީމް ޚާނާ ހަނގުރާމައަށް ފޮނުއްވިއެވެ. އާޞިފު ޚާން ދުވެލި ބާރު ގާސިދުން މެދުވެރިކުރައްވައި، ހަނގުރާމައިގެ ދުވަހުރިޕޯޓު ގަނޑުވަރަށް ފޮނުއްވައެވެ.
 
    އެ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި މުޣަލް ޚާންދާނުގެ އާދަކާދައިގެ މަތިން ޝާހް ޖަހާން ފިނިފެންމާއީދުގެ މުނާސަބަތު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. މި މުނާސަބަތު ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ވެސް ސާވަންގެ (ހިންދުސްތާނީ ކަލަންޑަރުގެ އަހަރުގެ ހަތަރުވަނަ މަހުގެ) ފުރަތަމަ ދުވަހު ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބާއްވައެވެ. ފާރިސީން މި އީދަށް ކިޔަނީ އީދު ތުރުކާނެވެ. އީރާނުގެ ރަސްރަސްކަލުން ވެސް ޤަދީމީ ޒަމާނުއްސުރެން މި އީދު ފާހަގަ ކުރައްވަމުން ގެންދަވައެވެ. މުމްތާޒު މަޙަލުގެ އަރިސްކަން އިތުރަށް ކުލަގަދަކޮށް، އުފާވެރިކުރުމަށް، އެ މުނާސަބަތު ވަރަށް ފުރިހަމައަށް ބޭއްވުމަށް ޝާހް ޖަހާން އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. އެހެން ރަށްރަށުގެ ވެރީންނާއި، އަމީރުންނާއި، ބޮޑުން ޝާހް ޖަހާނާއި މުމްތާޒު މަޙަލަށް ޖަވާހިރުން އަތްކަންއެޅި ދޯރުތައް ވެދުންކުރެއްވިއެވެ. އެ ދޯރުތައް ހުރީ ފިނިފެންމާ އަޅައި ފުރައިފައެވެ. އެހެނިހެން ބޭފުޅުން ރަންކުލައިން ކުރެހުންއެޅި ދޯރުތަކާއި މާބޮނޑިތައް ވެދުންކުރިއެވެ. އެ އީދުގައި ޝާހް ބާނޫ ވަނީ ފިނިފެންމަލުގެ މީރުވަހުގެ ތެރެއަށް ގެނބިވަޑައިގެންފައެވެ. ގަނޑުވަރުގައި އެކަމަނާގެ ވަށައިގެން ވަނީ ހީނާމަލާއި، ކުދިމަލާއި، ހުވަނދުމަލާއި، ސޯސަންމަލާއި، ފިނިފެންމަލުގެ ބަހާރެވެ. އެ މާތަކުގެ މެދުތެރެއިން ޝާހް ބާނޫ ފެންނަނީ މާތަކުގެ ރާނީގެ ގޮތުގައެވެ. ޝާހް ޖަހާން އެ ލޯބީގެ މަލިކާއަށް ލޯބިފުޅާއެކު ބައްލަވަމުން ވިދާޅުވިއެވެ.
 
"މީގެ ގާތްގަނޑަކަށް ނުވަ އަހަރު ކުރިން ހަމަ މި ގޮތަށް މަލުގެ ބަހާރު އައި. ކޮންމެ މަލެއްގެ ކުލަ ތަފާތު. މީރުވަސް ތަފާތު. އެ ހުރިހައި އެއްޗެއް އެކުވެގެން މަލާއި ވަހުގެ ބަގީޗާއަކަށް އޮތީ ވެފައި. ކަމަނާ މާވިއްކާފިހާރައިގައި ފައިންޕުޅު އެޅުއްވުމުން ބަހާރުގެ ޒުވާންކަމާއި ރީތިކަން އެނގުނު. އަޅުގަނޑު ކަމަނާ ފުރަތަމަ ދުށީ އެ ތަނުން، މާވިއްކާ ފިހާރައިން. ކަމަނާ ނޭވާފުޅު ލައްވަމުން ގެންދެވީ މީރުވަހުގެ ތެރެއިން. އެއަށްފަހު ގެންދެވީ ނޭވާފުޅާއެކު މީރުވަސް ދުއްވަވަމުން. މިހާރު ވެސް ކަމަނާ މާތަކުގެ ތެރެއިން ފެނުމުން ހީވަނީ އެއީ އިއްޔެގެ ކަމެއް ހެން."

ޝާހް ބާނޫ ވިދާޅުވިއެވެ. "އާދެ، އެއީ މީނާ ބާޒާރުގެ ރަތްކުލައިގެ މާޙައުލު. އެއީ، ހަނގުރާމައިން މަނިކުފާނަށް ފަތަޙަ ލިބިވަޑައިގަންނަވައިގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޖަމްނާގެ އައްސޭރިއަށް، އަޅުގަނޑުމެންގެ ހުވަފެންތަކުގެ ރަށަށް ދެވޭނީ ކޮން އިރަކުންތޯ، ފަސް އަހަރުއްސުރެން އަޅުގަނޑު މި އިންތިޒާރުކުރާ ޖަމްނާގެ އައްސޭރިއެއް ނޫން."

"ރާޙަތެޖާން، ކަމަނާގެ ހުވަފެންފުޅުގެ ތަޢުބީރާ ވަރަށް އަވަހަށް ބައްދަލުވެވަޑައިގެންފާނެ. ޙާލަތު އަންގައިދޭ ގޮތުގައި ބައްޕާފުޅުގެ ލަޝްކަރާ ވެރިކަން އެތެރެއިން ދަނީ ހޮއިވަމުން. ބައްޕާފުޅު ރެޔާ ދުވާލު ހުންނަވަނީ މަސްތުވެވަޑައިގެންފައި. ޙަޤީޤަތުގަ އަޅުގަނޑުމެން ކުރިމަތިލައިގެން މި އުޅެނީ މަންމާފުޅުގެ ސިޔާސީ އުކުޅުފުޅުތަކާ."

"ބޮޑުދައިތާފުޅު، ރަސްގެފާނާ މަނިކުފާނާ ދެކޮޅުވެރިކުރެއްވިކަމީ ޙަޤީޤަތެއް. އެކަމަކު ބޮޑުދައިތާފުޅަކަށް ޝެހެރިޔާރު ކަހަލަ ބޭކާރު ދަނބިދަރިކަލަކު ރަސްކަމަކު ނުވެޑުވޭނެ. ޝެހެރިޔާރަކީ އަބަދު ރަލާ ޒުވާންކަމުގެ މަސްތަށް ގެނބިވަޑައިގެންފަވާ ބޭފުޅެއް."

"ރާޙަތެޖާން. އެންމެ ފަހުން ޚަބަރު ލިބިފަވަނީ ޝެހެރިޔާރަށް އެ ކުލަ ޙަފްލާތަކުން ވަކިވެވަޑައިގަންނަވަން ޖެހިވަޑައިގެންފި ކަމަށް. ރާފޮދު ހިއްޕެވުމާ ވިޔާނުދާ އުޅުއްވުމުގެ ސަބަބުން އެމަނިކުފާނަށް ވަނީ ނުރައްކާތެރި ބައްޔެއް ޖެހިވަޑައިގެންފަ. ބުމަފުޅާ ތުނބުޅިމަތިމަސްފުޅުގެ އިސްތަށިތައް ވަނީ ވެރިފަ. ސިފިލިސްގެ ސަބަބުން މުޅި ހަށިކޮޅުން ވަނީ ފޮޅު ނަގާފަ. މޫނުފުޅުގެ ސިފަ ހުތުރުވެފާ ވާ ވަރުން މީހުންގެ ކުރިމައްޗަކަށް ނުކުމެވަޑައެއް ނުގަނޭ. ﷲގެ ހެޔޮ އަޅުން އެ ފަދަ ޢިބްރަތްތެރި ނިމުމުން ރައްކާތެރިކުރައްވާނެ."

"އެހެންވީއިރު ކާމިޔާބު ވަނީ މަނިކުފާނުގެ ތަޤްދީރުގައި ކަން ޙާލަތު ބަޔާންކޮށްދޭ."

މުމްތާޒު މަޙަލްގެ އެ ވިދާޅުވުން ވީ ބަރަކާތްތެރި ވިދާޅުވުމަކަށެވެ. ހަމަ އެ ވަގުތު ގާސިދަކު އައިސް ފަތަޙައިގެ އުފާވެރި ޚަބަރު ދެންނެވިއެވެ. އިބްރާހީމް ޚާން ހަނގުރާމައިގައި އަވަހާރަވެ، އޭނާގެ ލަޝްކަރު ހަތިޔާރުބެހެއްޓީއެވެ. އެ ފަތަޙައިން ޝާހް ޖަހާނުގެ ހިތްވަރުފުޅު ގަދަވިއެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ މަންޒިލަކީ ވެރިރަށް ކަމަށް ހައްދަވައި އިލާހް އާބާދާ ދިމާއަށް ދަތުރު ފެއްޓެވުމަށް ނިންމެވިއެވެ. ޝާހް ބާނޫ ހުރިހައި ވަގުތެއްގައި ވެސް އަރިހުގައި ހުންނެވުމަށް ކުރިއްސުރެން އޮތީ ކަނޑައަޅުއްވައިފައެވެ. އެހެންކަމުން އަނބިކަނބަލުންނާއި ބޭފުޅުން ވެސް ގެންދެވިއެވެ.
 
ރަހެތާސާ ހަމައަށް ދެ ބޭފުޅުން އެކުގައި ވަޑައިގަތެވެ. ރަހެތާސް ކިއްލާއަށް ވަޑައިގަތްތަނާ ޝާހް ބާނޫ ބަނޑުފުޅުގައި ރިހިވަޑައިގަންނަވަން ފެށްޓިއެވެ. އަދި އެ ވަރުގަދަ ކިއްލާގައި އެކަމަނާގެ ހަތަރުވަނަ ދަރިކަލުން މުރާދު އުފަންވެވަޑައިގަތެވެ. ޝާހް ބާނޫގެ ޙާލުކޮޅު ވަރަށް ބޮޑެވެ. ކުރިއަށް ދަތުރު ކުރެއްވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމަކަށް ނުވިއެވެ. ޝާހް ޖަހާނަށް މަޖުބޫރުވެވަޑައިގަތީ އަނެއްކާ އަނެއް ފަހަރު އެމަނިކުފާނުގެ ރާޙަތެޖާނުގެ ވަކިވެވަޑައި ގަތުމަށް ކެތްތެރިވެވަޑައި ގަންނަވާށެވެ. އެމަނިކުފާނު އަނބިކަނބަލުންނާއި ބޭފުޅުން އާޞިފު ޚާނުގެ ބެއްލެވުމުގެ ދަށަށް ދޫކުރައްވައި، ކުރިއަށް ވަޑައިގަތެވެ.
 
މަހާބަތު ޚާނާއި ސުލްޠާން ޕަރްވޭޒަކީ ޝާހީ ލަޝްކަރުގެ ކޮމާންޑަރުންނެވެ. އެ ބޭފުޅުން ވަޑައިގަތީ ޝާހް ޖަހާނަށް ފާރަލައްވަމުންނެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ލަޝްކަރު ގަންގާ ކޯރު ހުރަސްކުރުމާ އެކު ޝާހީ ލަޝްކަރު ހަތަރު ފަރާތުން އެމަނިކުފާނު ބައްދައިލިއެވެ. ދެ ލަޝްކަރުގެ ދެމެދުގައި ވަރުގަދަ ހަނގުރާމަ ހިނގިއެވެ. ޝާހީ ލަޝްކަރުގެ ސިފައިންގެ އަދަދު ގިނަ ތަން ފެނުމުން ޝާހް ޖަހާނުގެ ލަޝްކަރުގެ ފިނޑި، ބައެއް އޮފިސަރުން މައިދާނުން ފިއްޔެވެ. ފުރާނަ ޤުރްބާންކުރާ ބައިވެރީން ހިތްވަރާ އެކު ހަނގުރާމަކުރިއެވެ. އެކަމަކު އަނެއްކާ އަނެއް ފަހަރު ވެސް ޖެހިވަޑައި ގަތީ ނާކާމިޔާބާ ބައްދަލު ކުރައްވާށެވެ. އެމަނިކުފާނު ފުރާނަފުޅު ސަލާމަތް ކުރެއްވުމަށާއި، އަލުން ލަޝްކަރު ތަރުތީބުކުރެއްވުމަށް ހަނގުރާމައިގެ މައިދާން ދޫކޮށްލެއްވިއެވެ.
 
އަނެއްކޮޅުން މަލިކާ ނޫރު ޖަހާނުގެ ސިޔާސީ އުކުޅުފުޅުތަކުގައި ގުޑުމެއް އުފެދުނެވެ. އެކަމަނާގެ ފިކުރުފުޅަކީ ޝެހެރިޔާރު ވަލީޢަހުދަކަށް ހައްދަވައި ތަޚުތުގައި ވެޑުވުމެވެ. އެކަމަކު މަހާބަތު ޚާނާއި ސުލްޠާން ޕަރްވޭޒުގެ ގާތްކަން އެކަމަނާގެ ގައިކޮޅަށް ކަށިޖަހަމުން ދެއެވެ. ސުލްޠާން ޕަރްވޭޒަކީ ޝާހް ޖަހާނުގެ އަޚެކެވެ. މަހާބަތު ޚާނުގެ ކޮމާންޑަރުކަމުގެ ދަށުގައި ޝާހް ޖަހާން ތަކުރާރުކޮށް ވަޑައިގަންނަވަނީ ބަލިފުޅުވަމުންނެވެ. ޝެހެރިޔާރު ބޭކާރުވެވަޑައިގެންފައި އަދި ޝާހް ޖަހާން ބަލިފުޅުވަމުން ވަޑައިގަންނަވާ ވަގުތެއްގައި، ޕަރްވޭޒް އެމަނިކުފާނުގެ ވެރިކަން އިޢުލާން ކުރައްވައިފާނެއެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ ބާރުފުޅު ކަނޑުވައިލެއްވުމަށް މަލިކާ ނިންމެވީ މަހާބަތު ޚާނާއި އެމަނިކުފާނު ދުރުކުރެއްވުމަށެވެ. މަހާބަތު ޚާން ވެރި ރަށަށް ގެންނަވައި ހައްޔަރުކުރެއްވުމަށެވެ.