މުޙިންމީ... ސިއްހަތް ނުވަތަ ވެހިކަލް ؟
ވެހިކަލްއަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އާއްމު ދިރިއުޅުމުގައި ވަރަށްވެސް މުޙިންމު ދައުރެއް އަދާކުރާ އެއްޗަކަށް މިހާރު ވަނީ ވެފައެވެ. އަވަސްގޮތަކަށް ތަނަކަށް ދާންޖެހޭވަގުތު ނުވަތަ ފިނި ބުރެއް ޖަހާލަން އަދި މިނޫނަސް ވަރަށް ގިނަ ގޮތްގޮތުން ކޮންމެހެން ގެންގުޅެން ލާޒިމުވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އަމިއްލަ ވެހިކަލްއެއް ނެތްނަމަ ގާތްރައްޓެއްސަކާއިއެކު ނުވަތަ ޓެކްސީއެއްގައެވެ. މިތަކެތީގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ގިނަކަންކަން ފަސޭހަވެއެވެ. ނަމަވެސް މީގެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބިދާނެ ނުވަތަ ލިބެމުން އަންނަ ގެއްލުންތަކާއިމެދު ވިސްނާލުމަށް ކުޑަވަގުތުކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލުން ކިހިނެއްވާނެތޯއެވެ؟
އަޅުގަނޑުމެން ރާއްޖޭގައި ބޭނުންކުރަމުން މިއަންނަނީ ގާތްގަޑަކަށް މުޅިންވެސް ތެޔޮ އަންދައިގެން ދުއްވާ ޒާތްޒާތުގެ ވެހިކަލްތަކެވެ. މިހާރަކަށް އައިސް ވަރަށް މަދުންނަމަވެސް ކަރަންޓުން ދުއްވާ ވެހިކަލް އެބަ ފެނެއެވެ. (ނަމަވެސް އެއީ ވަރަށް މަދު އަދަދެއްކަމުން އަޅުގަނޑު މި ލިޔުމުގައި މިއަލިއަޅުވާލަނީ ހަމައެކަނި ތެޔޮ އަންދައިގެން ދުއްވާ ބާވަތުގެ ވެހިކަލްތަކަށެވެ) . ވެހިކަލްގެ އަދަދު ގިނަ ނުވަތަ މަދުކަމަށް ބުނުމުގެ ކުރިން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ޓްރާންސްޕޯރޓް މިނިސްޓްރީގެ ސްޓެޓިސްޓިކްސް އަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ.
މަތީގައިވާ ސްޓެސްޓިކްސް އިން ބުނާގޮތުންނަމަ 1996 ން 2006 އަށް، ޓްރާންސްޕޯރޓް މިނިސްޓްރީގައި ކޮންމެއަހަރުކު ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވޭ ވެހިކަލްތަކުގެ ޖުމްލަ އަދަދު ވަނީ 10 އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި %935 އިތުރުވެފައެވެ. އެއީ 1996 ގައި 493 ވެހިކަލް ރަޖިސްޓްރީކުރެވިފައިވާއިރު 2006 ގައި 4611 ވެހިކަލްވަނީ ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައެވެ. އަދި އަބަދުވެސް އެންމެގިނައިން ގެނެވިފައިވާ ކަމަށް ދައްކަނީ 50cc އިން މަތީގެ މޮޓޯ ސައިކަލެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ އެންމެ މުޙިންމު ނުގުތާއަކީ މިއީ ހަމައެކަނި އަލަށް ރަޖިސްޓްރީ ކުރާ އަދަދުތަކެވެ. ނަމަވެސް ކުރީ އަހަރެއްގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައިވާ ވެހިކަލްވެސް މިއަދަދުގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ މަގުތައްމަތީގައި ދުއްވަމުންދާނެއެވެ.
މިވެހިކަލްތަކުން ނުކުންނަ ދުމަކީ، އޭގެ ވަހަށް މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ހޭނިފައިވާ އެއްޗެއްކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އޭގައި އިންސާނާގެ ސިއްހަތައް ވަރަށް ގެންލުން ކުރަނިވި ގޭސްތަކެއް އެކުލެވިފައިވާ އެއްޗެކެވެ. މިގޮތުން މޮޓޯސައިކަލުތަކުންނާއި ކާރުފަދަ ތަކެތިން ބޭރުކުރާ ދުމުގައި ކާބަން މޮނޮކްސައިޑް(CO)، ކާބަން ޑައިއޮކްސައިޑް(CO2)، ހައިޑްރޯކަރބަން(HC) އަދި ނައިޓްރަސް އޮކްސައިޑްގެ ބާވަތްތައް(NOx) އެކުލެވެއެވެ. މިފަދަ ގޭސްތަކުގެ ސަބަބުން ނޭވާހިއްލުން، ކްރޯނިކް އޮބްސްޓްރަކްޓިވް ޕަލްމޮނަރީ ޑިޒީޒް (COPD)، ކާރޑިއޯވަސްކިއުލާރ ބަލިތައް، ޑަޔަބީޓީސް އަދި ފުއްޕާމޭގެ ކެންސަރު ފަދަ ސީރިއަސް ބަލިތައްޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް ވަރަށްބޮޑެތި ނުރައްކާތަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހެއެވެ.
ވެހިކަލްގެ ދުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަސަރުކުރަނީ ހަމައެކަނި ނޭވަޔަކުންނެއްނޫނެވެ. މީގެ ސަބަބުން އޯޒޯން ފަށަލައަށްލިބެމުންދާ ގެއްލުންވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހެއެވެ. މިއީ އިންސާނާ އަށް ހަމުގެ ބަލިތައް ޖެހުމުގެ މައިގަނޑު އެއްސަބަބަކަށްވެސް ވަނީ ވެފައެވެ. ދުނިޔެ ހޫނުގަދަވަމުންދާ މައްސަލައަށްވެސް މިއިން އެހީތެރިވެދެއެވެ. ހަމައެއާއިއެކު މާލެ ކަހަލަ ރަށެއްގައި މަޑުމައިތިރި މާހައުލެއް ހޯދުމަކީ ވަރަށް އުދަގޫކަމެކެވެ. އަބަދުވެސް ވެހިކަލްގެ އަޑު މަގުމަތިން ކަނޑައިގެން ނުގޮސް ހުރެއެވެ.
މާލެއަކީ ހަމަގައިމުވެސް ވަރަށްގިނަ އަދަދެއްގެ ވެހިކަލްތަކެއް ދުއްވަމުންދާ ތަނެކެވެ. ބޮޑު އާބާދީއެއް އެކުލެވޭ އަދި ޖާގަ ކުޑަވެފައިވާ މާލޭގައި މިހާ ގިނަ އަދަދަކަށް ވެހިކަލްތަކެއް ދުންވާނަމަ، އެތަކެތިން ބޭރުކުރާ ދުމުގެ އަސަރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށްބޮޑަށް ކުރާނެކަން ކަށަވަރެވެ. އަދި ޚާއްސަކޮށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރިންނަށެވެ.
މިހާހިސާބުން ދެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވިދާނެ ކަމަކާއިމެދު ވިސްނާލުމަށް އެންމެހާ ކިޔުންތެރިންނަށް ދޫކޮށްލީމެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ރާއްޖޭގައި ބޭނުންކުރަމުން މިއަންނަނީ ގާތްގަޑަކަށް މުޅިންވެސް ތެޔޮ އަންދައިގެން ދުއްވާ ޒާތްޒާތުގެ ވެހިކަލްތަކެވެ. މިހާރަކަށް އައިސް ވަރަށް މަދުންނަމަވެސް ކަރަންޓުން ދުއްވާ ވެހިކަލް އެބަ ފެނެއެވެ. (ނަމަވެސް އެއީ ވަރަށް މަދު އަދަދެއްކަމުން އަޅުގަނޑު މި ލިޔުމުގައި މިއަލިއަޅުވާލަނީ ހަމައެކަނި ތެޔޮ އަންދައިގެން ދުއްވާ ބާވަތުގެ ވެހިކަލްތަކަށެވެ) . ވެހިކަލްގެ އަދަދު ގިނަ ނުވަތަ މަދުކަމަށް ބުނުމުގެ ކުރިން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ޓްރާންސްޕޯރޓް މިނިސްޓްރީގެ ސްޓެޓިސްޓިކްސް އަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ.
ވެހިކަލްގެ ބާވަތް | ތަފްސީލް | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 |
A0 | Motor Cycles > 50cc | 210 | 390 | 1177 | 1177 | 1318 | 1544 | 1692 | 2520 | 3032 | 3758 | 3789 |
A1 | Motor Cycles < 50cc | 58 | 63 | 34 | 27 | 24 | 1 |
| 6 |
| 14 | 13 |
B0 | Heavy Passenger Vehicle | 2 | 9 |
| 6 | 2 | 4 | 1 | 2 | 4 | 4 | 10 |
B1 | Light Passenger Vehicle | 150 | 222 | 299 | 278 | 401 | 108 | 84 | 200 | 345 | 392 | 442 |
B2 | Medium Passenger Vehicle | 1 | 2 | 11 | 11 | 10 | 3 | 5 |
| 2 | 2 | 6 |
C0 | Heavy Goods Vehicle | 6 | 9 | 20 | 42 | 20 | 13 | 17 | 35 | 55 | 18 | 45 |
C1 | Light Goods Vehicle | 29 | 56 | 36 | 41 | 57 | 34 | 31 | 67 | 93 | 172 | 251 |
C2 | Medium Goods Vehicle | 37 | 37 | 77 | 64 | 117 | 39 | 12 | 34 | 45 | 63 | 53 |
D0 | Articulated Vehicle |
| 1 | 1 | 1 | 3 |
| 1 |
| 2 | 2 | 2 |
އެނުއަލައިޒްޑް ޓޯޓަލް | 493 | 789 | 1655 | 1647 | 1952 | 1746 | 1843 | 2864 | 3578 | 4425 | 4611 |
މަތީގައިވާ ސްޓެސްޓިކްސް އިން ބުނާގޮތުންނަމަ 1996 ން 2006 އަށް، ޓްރާންސްޕޯރޓް މިނިސްޓްރީގައި ކޮންމެއަހަރުކު ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވޭ ވެހިކަލްތަކުގެ ޖުމްލަ އަދަދު ވަނީ 10 އަހަރުދުވަހުގެ ތެރޭގައި %935 އިތުރުވެފައެވެ. އެއީ 1996 ގައި 493 ވެހިކަލް ރަޖިސްޓްރީކުރެވިފައިވާއިރު 2006 ގައި 4611 ވެހިކަލްވަނީ ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައެވެ. އަދި އަބަދުވެސް އެންމެގިނައިން ގެނެވިފައިވާ ކަމަށް ދައްކަނީ 50cc އިން މަތީގެ މޮޓޯ ސައިކަލެވެ. ފާހަގަކޮށްލަންޖެހޭ އެންމެ މުޙިންމު ނުގުތާއަކީ މިއީ ހަމައެކަނި އަލަށް ރަޖިސްޓްރީ ކުރާ އަދަދުތަކެވެ. ނަމަވެސް ކުރީ އަހަރެއްގައި ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިފައިވާ ވެހިކަލްވެސް މިއަދަދުގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ މަގުތައްމަތީގައި ދުއްވަމުންދާނެއެވެ.
މިވެހިކަލްތަކުން ނުކުންނަ ދުމަކީ، އޭގެ ވަހަށް މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ހޭނިފައިވާ އެއްޗެއްކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އޭގައި އިންސާނާގެ ސިއްހަތައް ވަރަށް ގެންލުން ކުރަނިވި ގޭސްތަކެއް އެކުލެވިފައިވާ އެއްޗެކެވެ. މިގޮތުން މޮޓޯސައިކަލުތަކުންނާއި ކާރުފަދަ ތަކެތިން ބޭރުކުރާ ދުމުގައި ކާބަން މޮނޮކްސައިޑް(CO)، ކާބަން ޑައިއޮކްސައިޑް(CO2)، ހައިޑްރޯކަރބަން(HC) އަދި ނައިޓްރަސް އޮކްސައިޑްގެ ބާވަތްތައް(NOx) އެކުލެވެއެވެ. މިފަދަ ގޭސްތަކުގެ ސަބަބުން ނޭވާހިއްލުން، ކްރޯނިކް އޮބްސްޓްރަކްޓިވް ޕަލްމޮނަރީ ޑިޒީޒް (COPD)، ކާރޑިއޯވަސްކިއުލާރ ބަލިތައް، ޑަޔަބީޓީސް އަދި ފުއްޕާމޭގެ ކެންސަރު ފަދަ ސީރިއަސް ބަލިތައްޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް ވަރަށްބޮޑެތި ނުރައްކާތަކާ ކުރިމަތިލާންޖެހެއެވެ.
ވެހިކަލްގެ ދުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަސަރުކުރަނީ ހަމައެކަނި ނޭވަޔަކުންނެއްނޫނެވެ. މީގެ ސަބަބުން އޯޒޯން ފަށަލައަށްލިބެމުންދާ ގެއްލުންވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަންޖެހެއެވެ. މިއީ އިންސާނާ އަށް ހަމުގެ ބަލިތައް ޖެހުމުގެ މައިގަނޑު އެއްސަބަބަކަށްވެސް ވަނީ ވެފައެވެ. ދުނިޔެ ހޫނުގަދަވަމުންދާ މައްސަލައަށްވެސް މިއިން އެހީތެރިވެދެއެވެ. ހަމައެއާއިއެކު މާލެ ކަހަލަ ރަށެއްގައި މަޑުމައިތިރި މާހައުލެއް ހޯދުމަކީ ވަރަށް އުދަގޫކަމެކެވެ. އަބަދުވެސް ވެހިކަލްގެ އަޑު މަގުމަތިން ކަނޑައިގެން ނުގޮސް ހުރެއެވެ.
މާލެއަކީ ހަމަގައިމުވެސް ވަރަށްގިނަ އަދަދެއްގެ ވެހިކަލްތަކެއް ދުއްވަމުންދާ ތަނެކެވެ. ބޮޑު އާބާދީއެއް އެކުލެވޭ އަދި ޖާގަ ކުޑަވެފައިވާ މާލޭގައި މިހާ ގިނަ އަދަދަކަށް ވެހިކަލްތަކެއް ދުންވާނަމަ، އެތަކެތިން ބޭރުކުރާ ދުމުގެ އަސަރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށްބޮޑަށް ކުރާނެކަން ކަށަވަރެވެ. އަދި ޚާއްސަކޮށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޅަދަރިންނަށެވެ.
މިހާހިސާބުން ދެން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރެވިދާނެ ކަމަކާއިމެދު ވިސްނާލުމަށް އެންމެހާ ކިޔުންތެރިންނަށް ދޫކޮށްލީމެވެ.