އަލްއިމާމު އިބްނު ތައިމިއްޔާ (ފަސްވަނަބައި)
މުސްލިމުންގެ ސިޔާސީ މުފައްކިރުންގެ ތެރޭން...
ވެރިޔަކު އިންތިޚާބުކުރުން
ކުރީންވެސް ދެންނެވިފަދައިން އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ހުރިހާދާއިރާތަކަކަށްވެސްވަނީ ބަޣުދާދުވެއްޓުމުގެ އަސަރު ފޯރައިފައެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މުސްލިމުންގެ ވިސްނުމަށާއި، ސިޔާސަތަށް އޭގެ ސަބަބުން ވަނީ ވަރަށް ނުބައިއަސަރުތަކެއް ވެރިވެފައެވެ. އެހެންކަމުން އެޒަމާނުގެ މުފައްކިރުންވަނީ ކަންއޮތްގޮތުގެ ޙަޤީޤަތް ޤަބޫލުކުރެއްވުމުގެ މަގު ޚިޔާރުކުރައްވައިފައެވެ. އޭގެ އެންމެ ރީތި އެއްމިސާލަކީ އިބްނު ޠަޤްޠަޤާއެވެ. އިމާމު އިބްނު ތައިމިއްޔާއަކީވެސް އެކަލޭގެފާނުގެ ޒަމާން ލާޒިމުކުރާފަދައިން ޙަޤީޤަތް ޤަބޫލުކުރައްވާ ބޭކަލެކެވެ. އަނެއްކޮޅުން ޙަންބަލީ މަޒްހަބުގެ ބޭކަލެއްކަމުގައިވުމާއެކު ޝަރުޢީޤާނޫނުތަކާ ފުކެއްވެސް ފޭއަށްޖެހިވަޑައިގަންނަވާކަށެއް އެއްބަސްވެވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ. 
حَكِيْمُ يَحْيَي مَنْصُورُ އަކީ، ފަލަކީ ޢިލްމާއި ނުޖޫމީ ޢިލްމު ދެނެވަޑައިގެން ހުންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. އޭނާ ޝާހީ ދަރުބާރަށް ވަޑައިގަތީ ވެސް ނުޖޫމީ ޢިލްމުވެރިއެއްގެ ޙައިޘިއްޔަތުންނެވެ. 
ކީރިތި ރަސޫލާ ޢާއިޝަތުގެފާނާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގެންނެވި އިރު އެކަމަނާގެ ޢުމުރުފުޅަކީ ކޮބައިކަމާ މެދު މިހާތަނަށް އެތައް ދިރާސާއެއް ކުރެވިފައިވެއެވެ. މި ދިރާސާތަކުން ޢާއިޝަތުގެފާނާ ކީރިތި ރަސޫލާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގެންނެވި އިރު އެކަމަނާއަކީ ފުރިހަމަ އަންހެނެއް ކަމާއި ކުޑަ ކުއްޖެއް ނޫންކަން ސާބިތުވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން ވެސް ބައެއްމީހުން ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ރަސޫލާ ޢާއިޝަތުގެފާނާ ކައިވެނި ބައްލަވައިގެންނެވި އިރު އެކަމަނާއަކީ ޢުމުރުފުޅުން ވަރަށް ހަގު، ތުއްޕުޅު ބޭފުޅެކެވެ. އަދި މިކަން ވެފައިވަނީ ރަސޫލާގެ ޙަޔާތްޕުޅާ ބެހޭ ގޮތުން ނުކިއްސަރު ވާހަކަތައް ފެތުރުމަށް ޣައިރު މުސްލިމުންނަށް ލިބިފައިވާ ފުރުޞަތެއް ކަމުގައެވެ. 
ޢަބްދުﷲ ނަޢީމު އިބްރާހީމް
މުޙަންމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްގެ ޒަރީޢާއިން ދުނިޔެއަށް ލިބިފައިވާ އަގުހުރި ގިނަގުނަ ހަދިޔާތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުޙިންމު އެއްހަދިޔާއަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި " މަޤާމު މަޙްމޫދު " ގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ އަގުހުރި ހަދިޔާ އެވެ. އިތުރު ސާހިބާގެ ޒަރީޢާއިން ދުނިޔެއަށްވަނީ މުޙަންމަދީ ނަބީކަން ނުވަތަ އިޢުތިރާފްވެވިފައިވާ ނަބީކަމުގެ ހަދިޔާ ލިބިފައެވެ. ޤަބޫލުކުރެވިފައިވާ ނަބީކަމުގެ ނަސީބު ލިބިފައެވެ. އިޢުތިރާފްނުވެ ފަރުނުޖެހޭފަދަ ނަބީކަމެއްގެ ހަދިޔާ ލިބިފައެވެ.
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އޮރިއެންޓަލިސްޓެއް ކަމުގައިވާ މިސްޓަރ އީ. އީ. ކެލެޓް އޭނާ ލިޔުއްވި ފޮތެއްގައި އިސްލާމް ދީނުގެ ނަބިއްޔާ މުޙަންމަދު ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްގެ މަތިވެރިކަމަށް އިޢުތިރާފްވެ ވަޑައިގެންފައިވެއެވެ. އޭނާ ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ. " އިސްލާމްދީނުގެ ބާނީއަށްވުރެ ޙައިރާންކުރުވަނިވި އެއްވެސް ޝަޚްޞިއްޔަތެއް ތާރީޚުން ފެނިފައެއް ނުވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނަށްވުރެ ފުން އަސަރެއް ދުނިޔޭގެ ތަޤްދީރަށް ފޯރުވި އެހެން މީހަކު ފެނުމަކީ ވަރަށް އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ވަރަށް އެކަށޭނަ ވެއްޓެއް ލިބިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ފަހިވާގޮތަށް އެވެށި ބަދަލުކޮށްލައްވާނީ ކިހިނަކުންކަން އެކަލޭގެފާނު ދެނެވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ދަތިއުނދަގޫ މައްސަލަތަކާ ކުރިމަތިލެއްވީ ނާކާމިޔާބީގެ ތެރެއިން ކާމިޔާބީ ޙާޞިލްކުރެއްވުމުގެ ޢަޒުމާ އެކުގައެވެ. އެކަލޭގެފާނު ދުނިޔެއަށް ވަޑައިގެންނެވި ދުވަސްވަރުނޫން އެހެން ދުވަސްވަރެއްގައި އެނޫން އެހެން ތަނަކުން އެކަލޭގެފާނަކަށް އެފަދަ ކާމިޔާބީއެއް ލިބިވަޑައެއް ނުގަތީހެވެ. ހަމައެފަދައިން އެކަލޭގެފާނު ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް މީހަކަށް އެއްގޮތަކަށްވެސް އެފަދަ ކާމިޔާބީއެއް ނުހޯދެކަމީވެސް ކަށަވަރު ކަމެކެވެ."
އިމާމުލް ބުޚާރީއަކީ ޙަދީޘުޢިލްމުގައި އެންމެ ފުންނާބު އުސް އިމާމެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނަށް ފަހު އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑު ފޮތަކީ އިމާމު ބުޚާރީ ޖަމާކުރައްވައި، ލިއުއްވާފައިވާ " الجامع المسند الصحيح المختصر من أمور رسول الله صلى الله عميه وسلم وسنته وأيامه" ކަމުގައި އިސްލާމީ އުއްމަތް އިއްތިފާޤުވެ އިޖުމާޢުވެއެވެ.
އިދްރީސް ޢަލައިހިއްސަލާމަކީ ޞިއްދީޤެއް ، ނަބިއްޔެއް ، އަދި ކެތްތެރިންގެ ތެރެއިން ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ބޭކަލެކެވެ. އާދަމު ޢަލައިހިއްސަލާމަށްފަހު މިބިންމަތީގައި ފުރަތަމަ ލެއްވި ނަބިއްޔާ ، އަދި މިއީ ނޫޙު ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ކާފާުފުޅުގެ ބައްޕާފުޅެވެ. މިކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް މާތްﷲ 30 ޞުޙުފު ބާވާލެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ގޮވާލެއްވީ މާތﷲގެ އެއްކައުވަންތަ ކަމަށެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް 1000 އިންސާނުން ތަބާވިއެވެ. އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ޤަލަމުން އެއްޗެއް ލިޔުއްވީވެސް އެކަލޭގެފާނެވެ. އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ހެދުމެއް ފެއްސެވީވެސް މިކަލޭގެފާނެވެ. އަދި ފަހާފައިވާ ހެދުމެއް އެންމެ ފުރަތަމަ ތުރުކުރެއްވެވީވެސް މިކަލޭގެފާނެވެ. އަދި ތަރިތަކަށް ބައްލަވާ ދަތުރުފަތުރު ކުރައްވާ ހެއްދެވީ ވެސް މިކަލޭގެފާނެވެ.