އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

(27 މެއި 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)

537.އަބޫ ސަޢީދުލް ޚުދްރީ ދެންނެވިއެވެ. [އޭ ﷲގެ ރަސޫލާއޭވެ! ކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ހުން ވަރަށް ގަދަވެގެންފި ކަމަށް ފެނެއެވެ.] އެހިނދު ރަސޫލާ  ﷺ ޙަދީސް ކުރެއްވިއެވެ. [ތިމަން ނަބީބޭކަލުންގެ ޙާލުކޮޅު އޮތީ މި ގޮތަށެވެ. އެއީ ބަލާ ބޮޑުކުރައްވައި ސަވާބު ބޮޑުކޮށް ދެއްވުމަށް ޓަކައެވެ.]   (ابن ماجة: ٤٠٢٤ وصححه الألباني)

އިބްރާހީމު ރަޝީދު މޫސާ 

ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަ ތަޢާލާގެ ކުޅަދުންވަންތަކަން ﷲ ހެއްދެވި ކޮންމެ އެއްޗަކުން ފެނެއެވެ. ކީރިތި ޤުރްއާނުގެ ބަސްފުޅުތަކުން މި ކަންތައް އަންނަނީ  ފާޅުވަމުންނެވެ. މި ބަސްފުޅުތަކުން ފާޅުވަމުން ހާމަވަމުން އަންނަ ސައެންސީ ޙަޤީޤަތްތަކުން ކީރިތި ރަސޫލާގެ ތެދުވެރިކަން އަންނަނީ އިތުރަށް ކަށަވަރުވަމުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނު ގެންނެވި ދީނަކީ ޙައްޤު ދީންކަން އަންނަނީ އެނގެމުންނެވެ. މި މޭރުމުން ބަލާއިރު މާތްﷲ ދޫނިސޫފާސޫތްޕަށް ދެއްވައިފައިވާ އުދުހުމުގެ ޤާބިލުކަމަކީ ސައެންސީން އެކަމާމެދު ޙައިރާންވެ އަންތަރީސް ވެފައިވާ ކަމެކެވެ. ﷲ ޢައްޒަ ވަ ޖައްލަ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. (( أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ بَصِيرٌ(1) - ފިޔަތައް ދަމާލައިގެންނާއި، އަދި ފިޔަތައް ލައްޕާލައިގެން، އެއުރެންގެ މަތީގައި (އުދުހި) އުޅޭ ދޫނިތަކަށް އެއުރެން ނުބަލަނީ ހެއްޔެވެ؟ رحمن ވަންތަ ރަސްކަލާނގެ މެނުވީ، އެތަކެތި (ވެއްޓުނަނުދީ) ނުހިފަހައްޓަވަތެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އެކަލާނގެއީ، ހުރިހާއެއްޗެއް މޮޅަށް ބައްލަވާވޮޑިގެންވާ ރަސްކަލާނގެއެވެ. )) އެހެން އާޔަތެއްގައި އަރަހުށި މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. (( أَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ فِي جَوِّ السَّمَاءِ مَا يُمْسِكُهُنَّ إِلَّا اللَّهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ(2) - އުޑުގެ ޖައްވުގައި ކިޔަމަންކުރައްވާފައިވާ ދޫނިތައް، އެއުރެން ނުދެކެނީ ހެއްޔެވެ؟ އެތަކެތި (އުދުހޭ ގޮތުގައި) اللَّه މެނުވީ ނުހިފަހައްޓަވަތެވެ. إيمان ވާ ބަޔަކަށް، ހަމަކަށަވަރުން، އެކަމުގައި ހެކިތަކެއްވާކަން ކަށަވަރެވެ.))  

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި " شفاء " ( ފަރުވާ)  މި ލަފުޒު 4 އާޔަތެއްގައި 4 ފަހަރު  އައިސްފައި ވެއެވެ. 2 ފަހަރު އައިސްފައިވަނީ ޢާއްމުކޮށް އެންމެހާ މީސްތަކުން (الناس) ނަށެވެ. އަނެއް 2 ފަހަރު އައިސްފައި ވަނީ ޚާއްޞަކޮށް މުއުމިނުން( للمؤمنين ) ނަށެވެ. 

ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ޝިފާ 

ފުރަތަމަ އާޔަތަކީ ޔޫނުސް ސޫރަތުގައި އައިސްފައިވާ ބަސްފުޅެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. (( يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَآءٌ لِّمَا فِى ٱلصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ(1) - އޭ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ حضرة ން ތިޔަބައިމީހުންގެ ގާތަށް وعظ އަކާއި، ބަލިތަކަށް شفاء އަކާއި، مؤمن ތަކުންނަށް ތެދުމަގަކާއި، رحمة އެއް އަތުވެއްޖެކަން ކަށަވަރެވެ.)) 

ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ޖަމާލު އަބޫބަކުރު

އަރަގު:

ބަސްމޮށުންތެރިކަމުގެ މަތިވެތި ނިޢުމަތަކީ މާތް ﷲ އިންސާނުންނަށް ދެއްވައިފައިވާ ގުނައި ޢަދަދު ނުކުރެވޭ ފަދަ މަތިވެރި ނިޢުމަތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިންމު އެއް ނިޢުމަތެވެ. އެއްވެސް ޝައްކެއް ނެތް ގޮތުގައި ބަސްމޮށުންތެރިކަމަކީ އިންސާނީ ތަރައްގީގެ މައިގަނޑު އަސާސެވެ. އިންސާނާ ތަރައްޤީވެ ކުރިއަރައިދަނީ ބަހުންކުރެވޭ މުއާޞަލާތުގެ ސަބަބުންނެވެ. 

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

މުޢުތަލިޒާއިންގެ ޝައިޚު  އަލްޤާޟީ ޢަބްދުލް ޖައްބާރު އަޙްމަދު ބިން ޚަލީލު ބިން ޢަބްދުﷲ އަލްހަމްޛާނީއަކީ ކުރީކޮޅުގައި ޝާފިޢީއެކެވެ. ނަމަވެސް ފަހުން އޭނާ މަޝްހޫރުވެފައި ވަނީ މުޢުތަޒިލުންގެ ފިކްރުގެ އިސް މުފައްކިރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިހެންވެ އެކަލޭގެފާނަށް މުޢުތަޒިލުންގެ ޝައިޚުގެ ލަޤަބު އެރުވުނެވެ.

އަޙްމަދު ސިމާޙް

މާތްވެގެންވާ އިސްލާމް ދީނަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އެންމެހައި ކަމެއް އެއަށް ބިނާކުރަންޖެހޭ މައިގަނޑު މަސްދަރެވެ. އެއީ ކާމިޔާބާއި ފަލާޙުގެ މަގެވެ. ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ބާއްޖަވެރިކަމުގެ މަގެވެ. މި މަގު ހޯދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މީހަކު ވެސް އިންތިހާއަށް ބޭނުންވާނެ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ބައެއް އަޚުންނާއި އުޚުތުން އިސްލާމް ދީން އުނގެނުމުގައްޔާއި ދީނަށް އުޅުމުގައި އަނެއް ބަޔަކަށް ވުރެ ބޮޑަށް މަސައްކަތްކުރާ ތަން މުޖުތަމަޢުން ފެނެއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތް އުނގެނި އެއާ އެއް ގޮތަށް އުޅެން ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރާތަން ފެނެއެވެ. މިއީ މުސްލިމަކަށް ވީތީ ނުހަނު އުފާކުރާނެ އަދި ހިތަށް ތަސައްލީ ލިބިގެންދާ ކަމެކެވެ.  

ޑރ. ޢަބްދުލްޣަފޫރު ޢަބްދުއްރަޙީމް

މި ވާހަކަ ދައްކަންޖެހޭ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ މައްސަލައެއް ނަގައި އެއާ މެދު އެއްޗެއް ބުނާ އިރަށް، އެ ބުނާއެއްޗަކީ، އާންމު މީހުން ދެކޭ ގޮތާ ފުށުއަރާކަމަށްވާ ނަމަ، މައްސަލައިގެ މައްޗަށް ނަޒަރު ހިންގައި ބަލައިލުމެއް ނެތި، މިވެނި އިލްމުވެރިޔަކު ތި މައްސަލައާ ބެހޭ ގޮތުން ބުނަނީ މިވެނި ހެނޭ ބުނެ، މައްސަލައާ މެދު ބަހުސްކުރުމަށް ހުރަސް އަޅާތީ، އިސްލާމީ އުސޫލުތަކުގައި ކަން އޮންނަ ގޮތަކީ މިއީ ނޫންކަން ބަޔާންކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ފިގުހީ ހުރިހާ މައްސަލަތަކަކީ ވެސް ބަހުސްކޮށް، އިސްލާމީ ޝަރުއީ އުސޫލުތަކުގެ އަލީގައި ހައްލު ހޯދަން ޖެހޭނޭ މައްސަލަތަކެވެ. ކޮންމެ އަކަސް މިއަދުގެ ވާހަކައާގެން ކުރިއަށް ދިޔުމުގެ ކުރިން ކަމާ ބެހޭ އެހެން މައްސަލައެއްގެ ވާހަކަދައްކަން ޖެހެއެވެ. މިއަދު ބަޔާންކޮށްދޭން ގަސްދުކުރާ 'އުސޫލީ މައްސަލަ' ސާފުވެދިޔުމަށްޓަކައެވެ.

ތަރުޖަމާ: ކަނީރު ޢަބްދުއްރަޙީމް      

ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ އެއްވެސް ޙުކުމަކީ ސަލާމަތް ބުއްދިއާއި ފުށުއަރާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު ފުރަތަމަ ކަނޑައަޅާންޖެހެނީ ދުނިޔޭގައި އިންސާނުންގެ ބުއްދި އެކަކު އަނެކަކާ ތަފާތުވާ އިރު، ރަނގަޅު-ނުބައި ވަކި ކުރާން ހޮވާނީ ކޮން ބުއްދިއެއްކަމެވެ.

ދުނިޔޭގައި، މައްސަލަތައް ނިންމުމާއި ހުރިހާ ކަންތައްތައް، އެއްވެސް ދީނީ ނުފޫޒެއް ނެތް މިނިވަން ސިކުނޑިއާ ހަވާލުވެއްޖެ ނަމަ، މުޅި ދުނިޔޭގައި އޮންނާނީ އިންތިޒާމެއް ނެތް ވެރިކަމެކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އިންސާނުންގެ އިންސާނިއްޔަތު ހަލާކުވެ ނެތި ގެއްލިގެން ދާނީއެވެ. ސަބަބަކީ އިންސާނާގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް، ބުއްދިއަށް، އެއްވެސް އިމެއް ނެތި މިނިވަންކަން ލިބިއްޖެއްޔާ ނުވިސްނޭ ކުޑަ ކުއްޖާއަށްވާ ވަރު ވެސް ނުވާނެތީއެވެ.

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

(26 މެއި 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)

515. އެ ދުވަހު އިރު އޮއްސުމުން ރަސޫލާ ﷺ ޢަރަފާތުން މުޒްދަލިފާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.

516. ރަސޫލާ ﷺ މަޣްރިބުނަމާދާއި ޢިޝާނަމާދު ޖަމްޢުކޮށް ޤަޞްރުކޮށް ކުރެއްވީ މުޒްދަލިފާގައެވެ. އެއަށްފަހު ފަތިސް ވެއްޖައުމަށް ދާންދެން އެތާނގައި އަވަހާރަފުޅު ލެއްޕެވިއެވެ. ދެން ތެދުވެވަޑައިގެން ފަތިސްނަމާދު ކުރެއްވިއެވެ. އެއީ ބޮޑު ޢީދު ދުވަހެވެ. އެއީ އަލްޙައްޖުލް އަކްބަރުގެ ދުވަހެވެ. 

517. އެއަށްފަހު އަލްޤަޞްވާއު ޖަމަލުކޮޅުމައްޗަށް ސަވާރުވެވަޑައިގެން ޤިބްލައަށް ކުރިމަތިލައްވައިގެން އިންނަވާ މާތްﷲ އަށް ދުޢާ ކުރެއްވިއެވެ. އެއަށްފަހު އިރު އަރަން ދޮންވެއްޖައުމަށް ދާންދެން ތަކްބީރު ތަހްލީލު ވިދާޅުވަމުން ގެންދެވިއެވެ. 

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

ވިހިވަނަ ސައްތަ ފެށުނުއިރު ކާރަކީ ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުގައި ހަމައެކަނި މުޖްތަމަޢުގެ އިސް ކުންނައިގައި ހިމެނޭ [ބޭފުޅުން]ނަށް ޚާއްޞަ އެއްޗެކެވެ. އެއީ ބޭނުންކުރަން ބުރަ، އުނދަގޫ އެއްޗެކެވެ. ކާރަކާއެކު ޑްރައިވަރަކަށާއި މެކޭނިކަކަށާއި ވަރަށް ގިނަ ސާމާނަށް ބޭނުންވެއެވެ. ދަތުރުގެ މެދުތެރޭގައި ނުހުއްޓި ދަތުރެއް ކުރެވެނީ ވަރަށް މަދު ފަހަރަކުއެވެ.

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

މި ޖޫން މަހުގެ 21ވަނަ ދުވަހު ހިފި އިރުކޭތައިގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު މި އިރުކޭތަ ވެފައިވަނީ  މުސްލިމުންނަށް ވަރަށް މުހިއްމު ކޭތައަކަށެވެ. މި ކޭތަ މުސްލިމުންނާ ގުޅިފައިވާ މުހިއްމު ތާރީޚެއް ހާމަކޮށްދޭ ޙާދިސާއަކަށް ވާތީއެވެ. މީގެ 1383 އަހަރު ކުރިން މަދީނާގައި އަވަހާރަވި، ކީރިތި ރަސޫލާﷺގެ ލޮބުވެތި ދަރިކަލުން އިބްރާހީމުގެފާނު އަވަހާރަވި ދުވަހު އިރުކޭތައެއް ހިފިކަން ރަސޫލާގެ ޞައްޙަ ޙަދީސްފުޅުތަކުން  އެނގެއެވެ.

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

އަލް ޤާޟީ އަބޫ ޝުޖާޢަކީ، "އަބޫ ޝުޖާޢު އަޙްމަދު ބިނުލް ޙަސަނުލްއަޞްފަހާނީ އަލްބަޞްރީ" އެވެ. ރައްކައުވީ ބަޞްރާގައެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ ޝާފިޢީ މަޒްހަބުގެ އިސް އިމާމުންގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކޮށް ލެވޭ ޢާލިމެކެވެ. ޤާޟީކަމުގައި ހުންނެވި އިރު ނިޔާތައް އިއްވަވަވަމުން ގެންދެވީ ﷲދެކެ ބިރުފުޅުން ހުންނަވައެވެ.  މީހަކު ބުނެފާނެ އެއްޗަކަށް ނުބައްލަވައެވެ.އެކަލޭގެފާނުގެ ޢުމުރުފުޅުގެ ފަހު ދުވަސްތައް ހޭދަ ކުރެއްވީ އަލްޙަރަމުއްނަބަވީގެ ޚިދްމަތުގައެވެ. އަވަހާރަވުމުން އެ ޙަރަމުފުޅުގެ ޖިބްރީލުގެފާނުގެ ދޮރޮކޮޅު ކައިރީގައި ފަސްދާނުލުމަށް ވަޞިއްޔަތް ކުރެއްވިއެވެ. 

ޑރ. ޢަބްދުލްޣަފޫރު ޢަބްދުއްރަޙީމް، ގ. މަންޒިލް

(6 އޮގަސްޓް 2020 ގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ބަޔާ ގުޅޭ)

އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މައްޗަށް ބަލައިލުމެއް (1)

އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މައްޗަށް ބަލާލަން ގަސްދުކުރާއިރު، އެންމެ ފުރަތަމަ ހުށަހަޅާލަން ބޭނުންވަނީ އެސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގެކެވެ. މިވަށަރޮނގު އެކުލެވިގެންވަނީ މިދަންނަވާ ނުކުތާތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ، ސޫރަތުގެ ނަމާއި، ބާވާލެއްވުނު ތާރީޚެވެ. ދެން، ސޫރަތުގެ ޖުމްލަ މާނައެވެ. އެއަށްފަހު ސޫރަތް ބިނާވެފައިވާ ގޮތާއި، ސޫރަތުގައި ހިމެނޭ ބައިތަކާއި އެބައިތަކުގެ ކުރު ޚުލާސާއެކެވެ.

ޑރ. ޢަބްދުލްޣަފޫރު ޢަބްދުއްރަޙީމް، ގ. މަންޒިލް

(10 އޮގަސްޓް 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރެވުނު ބައާ ގުޅޭ)

އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ މައްޗަށް ބަލައިލުމެއް 2

އިސްވެދިޔަ ހަލަގާގައި ހުށަހަޅައިލެވުނު، އަލްބަޤަރާ ސޫރަތުގެ ވަށަ ރޮނގުގައި، ސޫރަތުގެ އާޔަތްތައް ފަސް ބަޔަށް ބަހައިލެވުނެވެ. މި ފަސް ބައިގެ ތެރެއިން ފުރަތަމަ ބައިގެ ތަފްސީރު، މި ހަލަގާގައި ލިޔާން ފަށާން ގަސްދުކުރަމެވެ. މި ބައިގައި ހިމެނެނީ އެއްވަނަ އާޔަތުން ފެށިގެން އަށާވީސްވަނަ އާޔަތުގެ ނިޔަލަށްވާ އަށާވީސް އާޔަތެވެ. ކުރީން ވެސް ދެންނެވި ދިޔަ ފަދައިން، މި ބައިގައި މި ސޫރަތުގެއާއި އަދި ކީރިތި ޤުރްއާނުގެ ވެސް މައިގަނޑު މައުޟޫއުއަކީ އިލާހީ ހިދާޔަތުގެ ވާހަކަކަން ކަނޑައަޅައިލެވިފައި ވެއެވެ. އަދި އެއަށްފަހު، މި ބައިގައި، މި ހިދާޔަތް ބަލައިގަންނަ ގޮތުގެ މައްޗަށް ރިއާޔަތްކޮށް، މީސްތަކުން ތިން ބަޔަށް ބަހައިލެވިފައިވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އެކަން ބަލައިގަންނަ މީހުން، އާދެ، މުއިނުނުންނެވެ. ދެން، އެ ކަމަށް އިންކާރުކުރާ މީހުން، އާދެ، ކާފިރުންނެވެ. ދެން، އެކަން ބަލައިގަތުމާއި އިންކާރުކުރުމާއި ދެ ގޮތުން ކުރެ އެމީހުންގެ ގޮތަކީ ކޮބައިން ސާފުކޮށް ނޭނގޭ މީހުންނެވެ. އާދެ، ދެފުށް ދެގޮތް މުނާފިގުންނެވެ.

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

ފިޠުރުޢީދު ދުވަހަކީ ކޮންފަދަ ދުވަހެއް ހެއްޔެވެ؟ މާތްﷲ އެންގެވި ގޮތަށް ރަމަޟާން މަހު ރޯދަހިފި މީހުންނަށް މިއަދު ލިބޭ އުފަލަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ރޯދަވެރިން މާތްﷲ އަމުރުފުޅަށް ކިޔަމަންގަނެ، ރޯދަ ހިފައި، އެކަލާނގެއަށް ޝުކްރު ދަންނަވައި، ތަކްބީރު ކިޔައި، ޢީދު ނަމާދުކޮށްގެން، އެބައިމީހުން ގެއަށް  ދާނީ، މާތް ﷲ އެމީހުންނަށް ކަނޑައަޅުއްވައިފައިވާ އިނާމު ހިފައިގެންނެވެ. އެއީ މާތް ﷲ އެމީހުންނާ ކުރިމަތިކުރެއްވި އިމްތިޙާނުން ފާސްވުމުން ދެއްވާ އިނާމެވެ. ޢީދު ދުވަހުގެ އިޙްތިފާލަކީ އެ މީހުންގެ ދަސްވެނިވުމުގެ ބަރަކާތްތެރި އިޙްތިފާލެވެ.

އިބްރާހީމް ރަޝީދު މޫސާ

(25 މެއި 2020 ގައި ޝާއިޢުކުރި ބަޔާ ގުޅޭ)

498. ހިޖްރައިން 10 ވަނަ އަހަރުގެ ޛިލްޤަޢިދާ މަހު ރަސޫލާ ﷺ ޙައްޖަށް ވަޑައިގަންނަވަން ގަސްތު ކުރައްވާކަން އިޢުލާން ކުރެއްވިއެވެ.

499. މި ކަމާ ވިދިގެން ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ރަސޫލާގެ އަރިހުގައި ޙައްޖަށް ދިޔުމަށް މަދީނާއަށް އައެވެ. އެންމެން ވެސް ބޭނުންވީ ރަސޫލާގެ އިމާމުކަމުގައި ޙައްޖު ވުމަށެވެ. ޖާބިރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ޙައްޖަށް ދިޔުމަށް ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ ހަމަ އެކަކުވެސް މަދީނާއަށް އައުމަށް ފަސްޖެހިގެން  ނުވެއެވެ.