މުޙަންމަދު ލަޠީފު ށ.މިލަންދޫ

ތިޔައީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި އެއްޗެކެވެ. ތިޔައީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި މީހެކެވެ. ތިއައީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި ކަމެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ވާހަކަ ދެއްކުމުގައި ވަރަށް ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ބަސްތަކެކެވެ. ސުވާލަކީ ރައްކާތެރީ ކާކުތޯ އެވެ؟ ރައްކާތެރީ ކޮން އެއްޗެއްތޯ އެވެ؟ ރައްކާތެރީ ކޮންކަމެއްތޯ އެވެ؟

ފާޠިމަތު ސަޢީދު

އެވޭލާ ޒަމާނުގައި ރާއެރިކަމަކީ ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ތަރައްޤީވެ ކުރިއަރަމުން އައި ވަރަށް ބޭނުންތެރި ފައިދާ ބޮޑު މަސައްކަތެކެވެ. ރުކުރާއިން އުފައްދާ ތަކެތި ބޭނުން ކުރެވެމުން އައީ ކެއުމަށާއި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ގެންގޮސް ވިއްކައިގެން އާމްދަނީ ހޯދުމަށެވެ. މިދެންނެވި މަސައްކަތް އެންމެ ފުޅާދާއިރާ އެއްގައި ކުރަމުން އައީ ރާއްޖޭގެ ދެކުނުގެ އަތޮޅުތަކުގަ އެވެ. ޚާއްޞަ ކޮށް ފުވައްމުލަކާއި އައްޑު އަތޮޅުގައެވެ.

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

ލޮންޑާއާ ބެހޭ ގޮތުން ފަންވަތުގައި ލިއުމުން، އެއީ އައްތަވާޅި ކަމަށް ޚިޔާލު ހުށަހެޅުނެވެ. އަދި އެއީ ތިންމުގޯއްޔާ ވައްތަރު، އެހެނަސް އެއާ ވަރަށް ބޮޑަށް ތަފާތު ކުޅިވަރެއް ކަމަށް ވެސް ޚިޔާލު ހުށެހެޅުނެވެ.

މި ލިއުމުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ މިކުޅިވަރުތަކާބެހޭ ގޮތުން،

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން

ލޮންޑާ އަކީ، އީދުގައި ކުޅޭ ކުޅިވަރުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފޯރި ގަދަ އެއް ކުޅިވަރެވެ. މިހާރު ފުޓްބޯޅައަށް ދެވިފައިވާ މަޤާމު، އޭރު ލޮންޑާއަށް ދެވިފައިވި އެވެ. ނަމަވެސް ފުޓްބޯޅައިގެ މަޤުބޫލުކަން އިތުރުވިވަރަކަށް ލޮންޑާގެ މަޤުބޫލުކަން ދިޔައީ ކުޑަވަމުންނެވެ. މީގެ ތިރީހަކަށް އަހަރުކުރިން ލޮންޑާއަކީ

ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުދައްރިސުންގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި،

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކިޔަވައި ދެއްވާ  އެންމެހައި ލޮބުވެތި މުދައްރިސުންނަށް،

ނުހަނު އިޚުލާޞްތެރިކަމާއެކު ތަހުނިޔާއާއި ހެޔޮ އެދުންތައް ދަންނަވަމެވެ.


                                                                      - ފަންވަތް -

އަޙްމަދު ރަޝީދު ވައިޖެހޭގެ

ދިވެހިރާއްޖޭގެ އާސާރީ ތަރިކައިގެ ތެރެއިން ފާހަގަކުރެވޭ މުހިންމު އެއް ބިނާއަކީ، މާލޭގައި މިހާރުގެ މެދުޒިޔާރަތް މަގަށް ބަޔެއް އަރާގޮތަށް ހުކުރުމިސްކިތު ގޯތިތެރޭގައި ހުރި މުންނާރެވެ. މިއީ އުތީމު ދަރިކޮޅުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ތަޚުތުގައި ރެނދަލި ކުރެއްވި އައްސުލްޠާން އިބްރާހީމް އިސްކަންދަރު ސިރީކުލަރަންމީބަ ކައްތިރި ބަވަނަ މަހާރަދުން (ތާރީޚުގައި މަޝްހޫރު އިސްކަންދަރު ރަސްގެފާނު) ހިޖުރައިން 1085 ވަނަ އަހަރު ބިނާކުރެއްވި ތަނެކެވެ.
 
މި މުންނާރު ބިނާކުރެވިފައި ވަނީ،

ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާންމަހުގެ ތަހުނިޔާއާއި ހެޔޮ އެދުންތައް، ފަންވަތުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ނުހަނު އިޚުލާޞްތެރިކަމާއެކު ދަންނަވަމު އެވެ.

މި ރަމަޟާންމަހަކީ ވެސް ތިޔަ ބޭފުޅުންނަށް ދަރުމައާއި ބަރަކާތުގެ މޫސުމެއް ކަމުގައި މާތް ﷲ ލައްވާށި އެވެ! އާމީން!


وكل عام وأنتم بخير

އަޙްމަދު ރަޝީދު އެސްޖެހިގެ ލ. ފޮނަދޫ

"ދުވަސްވަރަކީ 1990 ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރެއިން އަހަރެކެވެ. ރަމަޟާން މަސް ކައިރިވެގެން އައިއިރު އަހަރެން ހުރީ މާލޭގައެވެ. އަހަރެން ކިޔަވަން ހުންނަގެއަކީ ފަސްބުރިއަށް ނަގާފައިހުންނަ ގެއެކެވެ. ގޭގެ އެންމެ މަތީގައި ޓެރަހެއް އޮވެއެވެ. ޓެރަހުގެ ވަށައިގެން ރީތި ބަގީޗާ ގަސްތައް ހައްދާފައި ހުއްޓެވެ. އެދުވަހު އަހަރަމެން އުޅުނީ ޓެރަސްމަތި ރީތިކޮށް ކެއުމެއް ތައްޔާރު ކުރުމަށެވެ. އެދުވަހަކީ ރަމަޟާންމަހުގެ ފުރަތަމަ ދުވަހުގެ ކުރިއަށް އޮންނަ ދުވަހެވެ. އާދެ، މާހެފުން ދުވަހެވެ.

އަޙްމަދު ޝަމީނު ދޮންމަނިކު (2010)

ދިރިއުޅުމުގެ ގޮތްތަކަކީ މުޅި ދުނިޔޭގައިވެސް އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ ތަފާތު އެއްޗެއްކަން އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ޤަބޫލުކުރަމެވެ. އަދި ބާރުދަގަ ފަރާތްތަކުގެ ގޮތްތަކާ އުސޫލުތައް އެނޫން ފަރާތްތަކުގެ އާދަކާދައާ ޡަޤާފަތްތަކަށް ފަސްއަޅާ ފޮރުވާލާނެކަމާއި، ކުދި ޘަޤާފަތްތަކުގެ އަހުލުވެރިންގެ އިޖްތިމާޢީ މިނިވަންކަން ގެއްލި ބާރުގަދަ ބާރުހުރި އަބާދީތަކުގެ އިޖްތިމާޢީ އަޅުވެތިކަމުގެ ދަށަށް ދާނެކަމީ

ފަންވަތުގެ ލިޔުންތެރިން ތަޢާރުފުކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްތަކެއް ކުރެވެމުން އެބަދެ އެވެ.

މިކަމުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވުމުގެ ދޮރު ވަނީ ފަންވަތުގެ އެންމެހައި ލިޔުންތެރިންނަށް ހުޅުވާލާފަ އެވެ.

ލިޔުންތެރިޔަކާ ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެން ތައްޔާރުކުރާ ތަކެތީގައި ހިމަނާނީ ލިޔުންތެރިޔާ ދެއްވާ މަޢުލޫމާތެވެ.

ޢަބްދުﷲ ފާރޫޤު ޙަސަން



    އިންސާނާ ކުށްކުރުން ހުއްޓުވަނީ، އަދަބުގެ ހަރުކަށިކަމެއް ނޫނެވެ. އޭނާ ކުށުން އެއްކިބާކުރުވުމުގެ ސަބަބަކަށްވަނީ، އަދަބު ނުލިބި ނުދާނެކަމުގެ ކަށަވަރުކަމެވެ.

ބިންމާ އިބްރާހީމް ވަޙީދު

    "ދަރިފުޅު މެންދުރު ނަމާދު ކޮށްފިން؟" މަންމަ އެހި އެވެ. "އިރުކޮޅަކުން އަސުރަށް ގޮވާނެ.."

    "ކުރާނަމޭ!" ރުންކުރު ރާގަކަށް އަހަރެން ބުނީމެވެ. "އަދި ކިރިޔާ މި އައިސް ވަނީނު މަންމާ!"

    "ގެއްލުނު ރޯދަތައް ހިފައިފިން؟ މިހާރު އަނެއް ރަމަޟާން މަސް މިއޮއް އައިސް ޖެހުނިއްޔޭ!" މަންމަ އެހި އެވެ. "ކުރީ ފަހަރުގެ ރޯދަތައް ވެސް އަދި ހިފައިނުނިމޭ.. ދަރިފުޅަށް އެނގޭތަ އެއީ ކިހާ ބޮޑު..."

    "ހިފާނަމޭ!" އަހަރެން ބުނީމެވެ. "އަދި އެބައޮތެއްނު ވަން މަންތު!"

 އަޙްމަދު އަޖްމަލް ޙާމިދު (2007)

                                                          ޢަބްދުالله ޞާދިޤު

ލިޔުންތެރިޔާ

                                                        

ނަން: ޢަބްދުالله ޞާދިޤު

އުފަން ތާރީޚް: 11 ޖެނުއަރީ 1955

ތަޢުލީމް ޙާޞިލުކުރެއްވީ: އަލްމަދްރަސަތުއްޘަނިއްޔާ ( މިހާރުގެ މަޖީދިއްޔާ ސްކޫލް )

އަދާކުރައްވާ ވަޒީފާތައް:  ދިވެހި ބަހާއި ތާރީޚަށް ޚިދުމަތްކުރާ ޤައުމީ މަރުކަޒުގެ ޚާއްޞަ މުޝީރު        

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން


މުސްލިމެއްގެ ދަރިޔަކަށް ނަބީބޭކަލެއްގެ ނަންފުޅުން ނަންކިޔާނަމަ، އެދެވިގެންވަނީ، ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނަންގަނެވިފައިވާ ނަބީބޭކަލެއްގެ ނަންފުޅުން ނަން ކިޔުމެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނަންގަނެވިފައިވަނީ، 25 ނަބީބޭކަލުންގެ ނަންފުޅެވެ. ތިރީގައި މިވަނީ، އެ ނަންފުޅުތަކެވެ.

އާދަމު: އާދަމުގެފާނު އެއްހާސް އަހަރު ދުނިޔޭގައި އުޅުއްވި ކަމަށް ބުނެވެ އެވެ.

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން


އެއީ މިހާރަކަށް އައިސް އެންމެ ގިނައިން މާނަ ހޯދަން މީހުން މަސައްކަތްކުރާ އެއް ނަމެވެ. އެނަން ދެ ގޮތަކަށް ކިޔެ އެވެ. އެއް ގޮތަށް ކިޔާއިރު އެއިން ދޭހަވަނީ ބޭރަށްހިންގުމެވެ. އަނެއް ގޮތަށް ކިޔާއިރު އޭގެ މާނައަކީ ސުވަރުގޭގެ މަލެއް ކަމަށް ބުނެވެ އެވެ. އެއީ ޢަރަބި ނަމެއް ކަމަށް ބުނާ ފުރެއްދެ ވެބްސައިޓުތައް ވެ އެވެ.

ޢަރަބި ބަހުގެ އެންމެ ބޮޑު އެއް ބަސްފޮތް ކަމުގައިވާ ޤާމޫސުލް މުޙީޠުން އެނަން ނުފެނުނެވެ. ޢަރަބި ބަހުން ހަދާފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ނަންފޮތް ކަމުގައިވާ، ލަހާއޮންލައިންގެ ނަންފޮތުން ވެސް އެނަން ނުފެނުނެވެ.

ރާއްޖެ އިސްލާމްވީ ދުވަހުގެ އުފާވެރި ތަހުނިޔާ ފަންވަތުގެ ހީވާގި ލިޔުންތެރިންނަށާއި، ލޮބުވެތި ކިޔުންތެރިންނަށް އަރިސްކުރަމު އެވެ.

                                                       

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން


ޒުލައިޚާ އަކީ މިޞްރުގެ ޢަޒީޒުގެ އަނބިކަނބަލުންގެ ނަންފުޅު ކަމަށް ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބައެއް ތަފުސީރު ފޮތްތަކުގައި ވެ އެވެ. ޢަޒީޒު އަވަހާރަވުމަށްފަހު، ޔޫސުފުގެފާނު، އެކަމަނާއާ ކާވެނިބައްލަވައިގަތް ކަމަށް ވެސް ބުނެ ވެ އެވެ. ޔޫސުފުގެފާނަކީ، ބަނޫއިސްރާއީލުގެ ނަބީބޭކަލެކެވެ. އެހެންކަމުން، އެކަލޭގެފާނުގެ ވާހަކަ، ތައުރާތުގައި ވެސް ނަންގަނެވިފައި ވެ އެވެ.

ޔޫސުފުގެފާނާ ބެހޭގޮތުން، ތައުރާތުގެ ސިފުރުއްތަކުވީނުގައި ނަންގަނެވިފައި ވެ އެވެ.

"ފިރުޢައުނު (މިޞްރުގެ ރަސްގެފާނު) ޔޫސުފުގެފާނަށް "ޞަފުނާތު ފަޢުނީޙު" ގެ ނަންފުޅު ދެއްވި އެވެ. އަދި އޫން ގެ ކަހީނު "ފޫޠީ ފާރަޢު" ގެ ދަރިކަނަބަލުން "އިސްނާތު" އެކަލޭގެފާނަށް އަނބިކަނބަލެއް ކަމުގައި ވެދުންކުރެއްވި އެވެ." (ސިފުރުއްތަކުވީން: 45:41)

ޢަބްދުލްމުޢީދު ޙަސަން


ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ކުށެއް ނެތް ނަކަލެއް ނެތް ކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެ އެވެ. އަދި ޢުޘްމާނުގެފާނުގެ ޚިލާފަތުގައި ލިޔެވުނު ޚަތިމުތައް ވަނީ، ވީރާނާވެފައި ކަމަށާއި، އެއިން ޚަތިމެއްގެ ފުރިހަމަ ކޮޕީއެއް ނެތް ކަމަށް ވެސް ބައެއް މީހުން ބުނެ އެވެ. މިބާވަތުގެ ދޮގު ވާހަކަތައް ދައްކަނީ، އިސްލާމްދީނާމެދު ޝައްކު އުފައްދަން މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނެވެ.

ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އެންމެ އިހުގެ ނަކަލެއް ބައްލަވާލައްވަން ބޭނުންފުޅުނަމަ، މިޞްރަށް ވަޑައިގެން އެކަން ކުރެއްވިދާނެ އެވެ. މިޞްރުގައިވާ ދުނިޔޭގެ އެންމެން ދަންނަ، އެންމެ މަޝްހޫރު އެއްތަނަކީ، ޖާމިޢުލް އަޒުހަރެވެ. ޖާމިޢުލް އަޒުހަރު ހުންނަ ސަރަޙައްދަށް ވަޑައިގަތުމުން، ހައިބަތުހުރި ތުރުކީ މުންނާރެއް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ އެވެ. އެ މުންނާރަކީ، ޙުސައިނުގެފާނުގެ މިސްކިތްކޮޅުގެ މުންނާރެވެ. އެ މިސްކިތްކޮޅުގެ ތެރޭގައި، ކީރިތި ރަސޫލާ (ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ) އާއި، ޠާހިރު އަހުލު ބައިތުންގެ ބައެއް ތަކެތިކޮޅުތައް ރައްކާކުރެވިފައި ވެ އެވެ. ޢުޘްމާނުގެ ފާނު ލިޔުއްވި ހަތަރު ޚަތިމުގެ ތެރެއިން އެއް ޚަތިމު ވެސް އެތަނުގައި ވެ އެވެ.

އިބްރާހީމް ނަޢީމު

ދިވެހިންނަކީ ފެށުނީއްސުރެވެސް ރިވެތި އާދަ ތަކަކަށް އަހުލުވެރި ވެފައިވާ ބައެކެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ކޮންމެދިމާއަކަށް ބަލައިލި ނަމަވެސް މިދެންނެވި ބަހުގެ ތެދުކަން ސަބިތުވާނެއެވެ. އެކަކު އަނެކަކަށް އިޙްތިރާމު ކުރުމާއި ހެޔޮފޯރުވައި އެހީތެރިވުމަކީ ޒަމާނުއްސުރެވެސް ދިވެހިން ކުރަމުންއަންނަ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް މިދެންނެވި ހަމަތަކާ ޚިލާފު ބައެއްކަންތައްތައް މަދުމަދުން ނަމަވެސް ހިނގާތީ އެބަފެނެއެވެ. މިގޮތަށްދިމާވި ދެތިން ހާދިސާއެއް ފަންވަތުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޙިއްސާކޮއްލައި، މިފަދަ ކަންކަމުގައި ތިޔަބޭފުޅުންގެ ތަޖުރިބާވެސް އޮޅުންފިލުވަލަން ބޭނުމެވެ.