ޅެމުގެ ދޭހަ
މިއީ ފަންވަތުގައި އަލަށް ފެށޭ، މުނިފޫހި ފިލުވުމުގެ އަދަބީ ސިލްސިލާއެކެވެ. މި ބައިގައި ތަފާތު ރަހަރަހައިގެ ޅެންވެރި އުފެއްދުންތައް ގެނެސްދެވޭނެއެވެ. ޅެމުގެ ކުރު، ދޭހަޔަކާއެކީގައި، ޅެމުގެ އޯޑިއޯ ވެސް ހިމަނައިލެވޭ ގޮތުގަ އެވެ.
އާދަމް ނަޞީރު އިބްރާހީމް
(ޝާޢިރުލްމަޤުތޫލު)
''ވީހުގެ އަހަރުތަކާ'' ހަމަޔަށް ދިޔައިރު ވެސް އެ ޒުވާނާއަށް ދުނިޔެ އުޅެވިފައި އޮތީ، ނުބައިކަމެއް ނަމަ، ނުކޮށް ދޫކޮށްލުމަކީ، އެއީ ކުށެއް ކަމަށް ހީވާ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އިރު ކޮއްތާއި ބޯފެނަށްވުރެ މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޭނުން ހަށިގަނޑަށްބޮޑެވެ. އެހެންކަމުން ކުރިމަތިލާންޖެހުނު ޞިއްޙީ، އިޖުތިމާޢީ، މައްސަލަތައް ނުރައްކާތެރި އެވެ. އަޚްލާޤީ، ޤާނޫނީ، މައްސަލަތައް ބިރުވެރި އެވެ. ވޭނާއި ކެކުޅުން ރިހުންގަދަ އެވެ. މި މުޞީބާތްތަކުގެ ސަބަބުން ކަންނޭނގެ އެވެ. ޚިޔާލަށް ކޮންމެ ވެސް ކުއްލި ބަދަލެއް އަތުވެއްޖެ އެވެ. 
ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މޭމަހުގެ 17ވަނަ ދުވަސް ދުނިޔޭގައި ފާހަގަ ކުރެވެނީ، ބައިނަލްއަޤުވާމީ، މުވާޞަލާތާބެހޭ ދުވަހުގެ ގޮތުގާ... ރާއްޖޭގައިވެސް މި ދުވަސް ފާހަގަ ކުރަމުން އަންނަތާ ޒަމާންތަކެއް ވެއްޖެ... ސަބަބުތަކެއް ވެސް އެބަހުރި.... 
ޞަލާޙުއްދީނުލް އައްޔޫބީ ޤުދުސް މިނިވަން ކުރެއްވުމުގެ މަޝްހޫރު މަޢުރިކާ ފެއްޓެވި އިރު ޤުދުސްގައި ތިބި ޞަލީބީން ހަނގުރާމަވެރިންގެ ލީޑަރަކަށް ހުރީ ބެލިއާން އެވެ ކިޔުނު ފަރަންގީއެކެވެ. ޞަލާޙުއްދީނުގެ ލަޝްކަރު ޝަހަރު ޙިޞާރުކޮށް ދިން ޙަމަލަތަކުން ޝަހަރުގެ ބުރުޖުތައް ހަލާކުވެ، ޝަހަރު ދެންދެން ފަތަޙަވެދާ ހިސާބަށް ދިޔުމުން، ބެލިއާން ޞަލާޙުއްދީނުގެ އަރިއަހަށް އައެވެ. އަދި މުޅި ޝަހަރުގެ އެންމެންނަށް ޢަފޫޢާއްމެއް ދެއްވުން އެދި ދަންނަވައި، އެ ގޮތް މައްޗަށް ޝަހަރު ދޫކޮށްލައިފާނެ ވާހަކަ ވެސް ދެންނެވިއެވެ. 
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަ ތަޢާލާ ބައެއް ދުވަސްތައް ވަނީ އަނެއްބައި ދުވަސްތަކުގެ މައްޗަށް މާތް ކުރައްވައިފައެވެ. ބައެއް ރޭތައް އަނެއް ބައިރޭތަކުގެ މައްޗަށް އިސްކުރެއްވި ގޮތަށެވެ. ބައެއް ރަށްތައް އަނެއްބައި ރަށްރަށަށްވުރެ މާތް ކުރެއްވި ގޮތަށެވެ. ހުކުރުދުވަހާއި، ޢަރަފާތުދުވަހާއި، ޢާޝޫރާދުވަސް ފަދައިންނެވެ. ރަމަޟާންމަހާއި ޙުރްމަތްތެރިވެގެންވާ މައްސަރުތައް ފަދައިންނެވެ. މައްކާއާއި މަދީނާ މާތްކުރެއްވި ބީދައިންނެވެ. ގެފުޅުގެ ޤަދަރާއި ހައިބަތު އުފުއްލެވި ގޮތަށެވެ.
ޤައުމެއްގެ ރައްޔިތުން އެންމެ އަގުބޮޑު ރައުސުލްމާލުގެ ގޮތުގައި ދެކޭނީ އެ ބަޔެއްގެ މިނިވަންކަމެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި އެންމެ ބާރަށް ދެކެވޭ ވާހަކައަކީ ވެސް މިނިވަންކަމާއި އަޅުވެތިކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި މިނިވަންކަމުގެ ފޮނިރަހަ އިޙުސާސްކުރެވޭނީ އަޅުވެތިވެފައިވާ ބަޔަކަށެވެ. މުސްލިމު ޤައުމެއްގައި އިސްލާމްދީނާއި، މިނިވަންކަން އޮތުމަކީ ކިހައި ބޮޑު ނިޢުމަތެއްތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހީންނަކީ އިސްލާމްދިނާއި މިނިވަންކަމުގެ ހިޔަލުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ބަޔެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ސައްތައިން ސައްތަ މުސްލިމް ޤައުމެއްގެ ދަރީންނެވެ. ދިވެއްސަކަށް ވީތީ އަޅުގަނޑުމެން މިއަދު ފަޚުރުވެރިވަމެވެ. 
ގ- ތ. އަތޮޅު ތަޢުލީމީ މަރުކަޒުގައި ކުޅުނު ތަމްސީލުތައް
ނައިނަވާ އުފަންވީ ހޮނިހިރު ދުވަހެއްގައެވެ. އެއީ ނޮރަ ނަކަތުގެ ނުވަވަނަ ދުވަހެވެ. ނައިނަވާގެ އެޑްރެހަކީ މ. ނާލާފުށީ ނޫރާނީގެއެވެ. ނައިނަވާގެ މަންމަގެ ނަމަކީ ނޫރަންނަހާރެވެ. ނައިނަވާގެ ބައްޕައަކީ ނޭޕާލު މީހެކެވެ. އޭނާގެ ނަމަކީ ނޫން އިބުނު ނޫޙުއެވެ.
ދިވެހި ބަހުގެ ބޯދާ ބުނުންތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މުސްކުޅި ބަސްތަކާއި މިސާލުބަސްތައް ގުޅިފައި ހުންނަނީ ހަޤީޤަތުގައި ވެސް ހިނގައިފައިވާ ހާދިސާތަކާއެވެ. ބައެއް ހާދިސާތައް ހިނގައި ދިޔަ ގޮތް މާޒީގެ ތެރެއަށް ގެއްލިގެން ދިޔަކަމުގައި ވިޔަސް އެ ހާދިސާއަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ބަސް ދެމިއޮވެއެވެ. އެ ފަދަ މުސްކުޅި އެއްބަހަކީ ހައްދުންމަތީގައި ހިނގައި ދިޔަ ހާދިސާއަކަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ "އަތޮޅުވެރީންނަށް ހިއްޕެވޭނީ ވަލުގައޭ" ބުނެވޭ މުސްކުޅި ބަހެވެ. ދިވެހި ބަސްފޮތުގައި އޮންނަ ގޮތުން މި ބަހަކީ "އިސްކޮށްހުންނަ މީހަކަށް ކުރެވޭނީ އަމުރެވެ. ކަމެއް ފުރިހަމަ ކުރެވޭނީ، އެ ކަމަކަށް އަމަލީ ސިފަ ގެންނަން ތިބި ބަޔަކަށް އެއްބާރުލެވިގެންނޭ ބުނުމަށް ބުނެއުޅޭ ބަހެކެވެ."
އާދަމް ޒާހިރު 2017 ވަނަ އަހަރު ޖަމާޢަތުގެ ޚަބަރުގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ގޮތުގައި މުދައްރިސުންންގެ ވާޖިބާއި މަސައްކަތަކީ އަގުނުކުރެވޭ ގައުމީ މަސައްކަތެކެވެ. މުދައްރިސުންނަކީ ގައުމެއްގެ ދިރުމާއި އެގައުމުގެ ދަރިން ހެދި ފޯދުމުގެ މޭސްތިރިންނެވެ. ކިހާބޮޑު ތެދުފުޅެއް ތޯއެވެ. ތަޢުލީމީ ދާއިރާ ނުވަތަ އުނގަންނައިދިނުމާއި ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގެ ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރުމަކީ ހަމަ ހަގީގަތުގައި ވެސް ބުރަ ޒިންމާދާރު އަބުރުވެރި ކަމެކެވެ. ސަބަބުތައް ގިނަގުނައެވެ. އަޅުގަނޑަށް ވެސް އުނގަންނައިދިނުމުގައި ގާތްގަނޑަކަށް ހައެއްކަ އަހަރު ހޭދަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިފައިވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ދަންނަވަންތޯއެވެ. މިދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރާ ކޮންމެ މީހަކީ އަދި ކާމިޔާބު މީހަކަށް ނުވެދާނެއެވެ. ކޮންމެ ކަމެއްގެ ވެސް ކާމިޔާބު ފެށޭ ހިސާބު ކަމަށް އަޅުގަނޑު ގަބޫލުކުރާ ހިސާބަކީ، ކުރަން އުޅޭ ކަމަކާމެދު ހިތުގައި ވަރުގަދަ ލޯތްބެއް އުފެދޭ ހިސާބެވެ. ދައްކާން މިއުޅޭ ވާހަކައަކީ އަޅުގަނޑަށް އުނގަންނަވައިދެއްވި އަޅުގަނޑުގެ ލާމަސީލު އުސްތާޛެއްގެ ވާހަކައެވެ. 
21- ފެހިވިދުވަރު 1